بازخوانی آراء و ادله فقهی مذاهب اسلامی در مسئله بلوغ (با تأکید بر مخاطب‌شناسی روایات این حوزه) مقالة

مؤلف: کیکاوسی، سید محمد ؛ شاهرودی، محمدرضا ؛

فقه مقارن پاییز و زمستان 1400 - شماره 18 التصنيف ج (Ministry of Science/ISC (‎26 صفحة - من 175 إلی 200 )

الکلمات المفتاحية: روایات فقه آیات بلوغ مخاطب‌شناسی مذاهب اسلامی verses jurisprudence traditions maturity islamic denominations Audience Theory Audience Theory islamic denominations maturity traditions jurisprudence verses سن دختران بلوغ دختران مخاطب احادیث مذهب

fa en

خلاصة:

بر اساس معیار قرآنی مذکور در آیه: «حَتَّى إِذَا بَلَغُوا النِّکَاحَ: تا به [سن] زناشویی برسند» (نساء، 6)، بلوغ، پدیده‌‌ای است طبیعی که با تکامل قوه تولید مثل به منصه ظهور می‌‌رسد، اما در روایات، نشانه‌‌های گوناگونی برای تفسیر این مرحله از توانایی جنسی بیان شده و سنین متعددی برای تعیین بلوغ دختران و پسران معرفی گردیده است. این عدم اتحاد مبنا و معیار در تعیین سن بلوغ موجب تعدد آراء فقیهان نسبت به مسئله شده است و نتیجه‌ آن این شده که فقهای امامیه در پیروی از احادیث امامان شیعه و فقهای اهل‌‌سنت در برخورد با سنت و خط مشی رؤسای مذاهب خود متفاوت عمل نمایند. یافته‌‌های این پژوهش، نشانگر آن است که در حوزه فهم روایات بلوغ، آنچه چندان بدان توجه نشده، مخاطب‌‌شناسی در زمان صدور روایات و سنت است؛ چه‌ اینکه پیامبر اکرم ‌و امامان معصوم همواره بر اساس ویژگیهای متنوع مخاطبان و وفق تأثیر اقتضاهای مختص ایشان و پرسشگران احکام، در مواردی حکم مختص به واقعه‌‌ای خاص را بیان نموده‌‌اند که در نتیجه، جنبه عمومی ندارد.

ملخص الجهاز:

(مقاله علمي ـ پژوهشي) بازخواني آراء و ادله فقهي مذاهب اسلامي در مسئله بلوغ (با تأکيد بر مخاطب شناسي روايات اين حوزه ) سيد محمد کيکاوسي،١ محمدرضا شاهرودي،٢ محمد جعفري هرندي 3 (تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٨/٢٩، تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٤/٢٨) چکيده بر اساس معيار قرآني مذکور در آيه : «حَتَّي إِذَاَ بلَغُوا النِّکَاح َ: تا به [سن ] زناشويي برسند» (نساء، ٦)، بلوغ ، پديده اي است طبيعي که با تکامل قوه توليد مثل به منصه ظهور ميرسد، اما در روايات ، نشانه هاي گوناگوني براي تفسير اين مرحله از توانايي جنسي بيان شده و سنين متعددي براي تعيين بلوغ دختران و پسران معرفي گرديده است . يافته هاي اين پژوهش ، نشانگر آن است که در حوزه فهم روايات بلوغ ، آنچه چندان بدان توجه نشده ، مخاطب - شناسي در زمان صدور روايات و سنت است ؛ چه اينکه پيامبر اکرم ص و امامان معصوم ع همواره بر اساس ويژگيهاي متنوع مخاطبان و وفق تأثير اقتضاهاي مختص ايشان و پرسشگران احکام ، در مواردي حکم مختص به واقعه اي خاص را بيان نموده اند که در نتيجه ، جنبه عمومي ندارد. مطالعه بر سيره پيامبر اکرم ص و امامان معصوم ع نيز نشان ميدهد که ايشان هنگام صدور کلام به اين اصل توجه داشته و هنگام ايراد سخن ، شرايط مخاطب را در نظر ميگرفته اند؛ با اين وجود، اما در کتب فقهي، کمتر به اين قاعده عنايت شده و لذا مشهور فقيهان شيعه بر پايه برخي روايات که سن بلوغ شرعي را بيان ميدارد، معتقدند سن بلوغ دختران و پسران به ترتيب ، ٩ و ١٥ سالگي است و اين حکم شامل آحاد مخاطبان است .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول