خلاصة:
در این پژوهش پس از بررسی نظریه‌های اندیشمندان غربی و مسلمان به بحث و مقایسه تطبیقی پیرامون دو نوع حکمرانی خوب در غرب و حکمرانی متعالی در اسلام پرداخته شده است. در دنیای کنونی و در گذر از حکمرانی بَد به حکمرانی مطلوب که وضعیت ایده‌آل و آرمانی تمامی جوامع جهانی است، و اینکه حکمرانی باید از آن چه شخص یا گروهی باشد و ویژگیهای فردی و ایدئولوژیکی زمامدار یا حاکمان چه باید باشد، بحث اساسی محافل حکمرانی میباشد. ویژگی‌ها و مولفه‌های عمده حکمرانی‌ها در مطلوبیت آنها و کسب رضایت مردمی از مهم‌ترین مباحث در حکومت‌داری و رسیدن به کمال و سعادت افراد و جوامع است. در این میان هر چند بیشتر نظریه‌های غربی نیز از عدالت و دیگر صفات و ویژگیهای حکمرانی خوب که مورد نظر اسلام نیز هست صحبت کردند، اما رویکرد اصلی آنها به سمت کمال مادی و دنیوی انسان‌ها بوده و این به دلیل گرایش انسان‌محوری آنهاست. از سوی دیگر، اسلام با نگرشی خدامحور، سعادت اخروی را هدف خلقت انسان‌ها و جوامع معرفی می‌نماید. بر همین اساس، از آنجایی که هدف خلقت دنیا، انسان‌ها، جوامع و تشکیل حکومت‌ها نیل به سعادت َابدی‌است، لذا آشکار شدن ویژگیهای بهترین نوع حکمرانی برای معرفی آنها و تبعیت مردم از چنین حکومت‌هایی ضروری است.
This article, after examining the views and theories of western and Muslim scholars we have comparative discussion and comparison around the two types of good governance in the West and transcendent governance in Islam. In the present world and in passing bad governance to favorable governance which is the Ideal situation and idealistic the whole world is global, and that governance should be of what kind of person or group and what the personal and ideological characteristics of the statesman or governors should be, the main issue is the circles of governance. Characteristics and major components of governances in their desirability and gaining people satisfaction from the most important issues in governance and to achieve the perfection and prosperity of individuals and communities. In the meantime, however, most Western theories of justice and talked about other traits and characteristics of good governance that are also sought by Islam, but their main approach was toward the material and temporal perfection of mankind and that's because of their human-centered tendency. On the other hand, Islam with a god-centered attitude, introduces the happiness of the hereafter as the purpose of the creation of human beings and societies. Accordingly, because the purpose of the creation of the world, human beings, societies and the formation of governments is to achieve eternal bliss, therefore, the characteristics of the best kind of governance are revealed and people's compliance with such governments is essential.
ملخص الجهاز:
سؤال تحقیق ایـن اسـت کـه اساسـاً اختلاف هـا و تفاوت های عمده بین دو نظریه حکمرانی متعالی از نظر اسلام و حکمرانی خوب از دیـدگاه غـرب کدامند؟ و سیر تطوّر تاریخی هر گدام از نظریـه ها مشـتمل بـر آراء و اندیشـه های کـدام مراجـع و نظام های سیاسی حاکم میباشد؟ و اینکه شاخص ها و مولفه های هر دو نوع حکمرانی کدامند؟ اما مفروضات این تحقیق ابتناء حکمرانی خوب بـر انسـان محوری و آزادی مطلـق و هـدف بودن لذت مادی انسان و ابتنای حکمرانی متعالی اسلام بر خدامحوری و نیل به سعادت اخـروی انسان با برنامه های الهی رسیده از انبیاء، ائمه اطهار و والیان و زمامداران فقیه در جامعه میباشد.
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ١: ویژگیهای حکمرانی خوب از دیدگاه انسان محور در دوران معاصر، ترسیم : نگارندگان 251 حکمرانی متعالی ١ در اسلام تطوّری در سیر تفکّر حکمرانی متعالی در اسلام دانشمندان مسلمان نیز با اصالت دادن به حاکمیت خداوند و در طول آن انبیاء الهی و نیـز در مذهب شیعه اثنیعشری ائمه اطهار ١٢ گانه و اعتقاد به حضور امام غائب و مـدیریت ایشـان بـر اوضاع مسلمین و در غیبت او حکومت و امامت نائبان خاص و عام آن ها بـا عنـوان ولـی فقیـه ، نظریه هایی را در مورد حکمرانی متعالی از دیدگاه اسلام بیان کرده اند که برخی از این نظریه ها را از آراء فارابی، ماوردی، بوعلی سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، ابن خلدون ، علامه مجلسی، شـیخ فضل الله نوری، امام خمینی( )، علامه شهید مرتضـی مطهـری و امـام خامنـه ای( ) در جدول زیر مرور مینمائیم .
(
, 
, 
)
