نقش و اهمیت سیاست جنایی تقنینی در پیشگیری از تقلب در آثار علمی مقالة

جرم تقلب در تهیه آثار علمی و نیز تخلف استفاده از این آثار، در زمره جرائم و تخلفات ، علیه حقوق و نظم عمومی جامعه علمی است . در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی سیاست جنایی تقنینی ایران در زمینه مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی پرداخته ایم . یافته های پژوهش حاکی آن است که : تبیین راه کارهای ارائه شده در راستای پیشگیری از جرم در رویکرد سیاست تقنینی و نرم افزار های سرقت علمی در داخل و خارج از کشور و ضمانت های اجرایی و پیشگیری در قوانین مختلف موجود و تدابیر سیاست جنایی در قبال مبارزه با تقلب آثار علمی در قانون سال ١٣٩٦ در ماده واحده قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی مصوب ١٣٩٦ ایران ، مورد قانون گذاری واقع شده است . ضمن تحلیل این نابهنجاری ها از منظر جرم شناسی، با اذعان به اینکه قانون گذار در ماده واحده فوق الذکر به جرم انگاری و تخلف انگاری معضل مورد بحث پرداخته است ، به توصیف ارکان تشکیل دهنده جرم و تخلف مزبور، تفاوت های آن دو و رسیدگی به جرم تقلب پرداخته ایم در نهایت به این نتیجه رسیده ایم که این قوانین قابلیت پیشگیری لازم را ندارند و نرم افزارهای موجود مورد استفاده تمام دانشگاهها نمی باشند باید تلاش بیشنری در جهت پیشگیری و مبارزه با تقلب و سرقت در آثار علمی نمود.

ضمن تحليل اين نابهنجاري ها از منظر جرم شناسي، با اذعان به اينکه قانون گذار در ماده واحده فوق الذکر به جرم انگاري و تخلف انگاري معضل مورد بحث پرداخته است ، به توصيف ارکان تشکيل دهنده جرم و تخلف مزبور، تفاوت هاي آن دو و رسيدگي به جرم تقلب پرداخته ايم در نهايت به اين نتيجه رسيده ايم که اين قوانين قابليت پيشگيري لازم را ندارند و نرم افزارهاي موجود مورد استفاده تمام دانشگاهها نمي باشند بايد تلاش بيشنري در جهت پيشگيري و مبارزه با تقلب و سرقت در آثار علمي نمود. ٨ منشور اخلاق پژوهش وزارت علوم دراين زمينه بيان مي کند: «سرقت علمي شامل اقتباس نزديک افکار و الفاظ نويسنده ديگر، تناظر يک به يک در بيان انديشه ها و شباهت هاي ساختاري در نوشتار يا انتساب ايده ها، فرايندها، نتيجه ها يا کلمه هاي ديگران به خود 4 Act Of Anne 5 Free-riding 6 See: Wendy Sutherland Smith , Plagiarism: The Internet and Student Learning , Improving Academic integrity, Rutledge publications,2008 7 See: Module 6- Use Criteria – Plagirism and the Stanford Honor Code , available at: http: //skil. عدم کفايت مواجهه قانوني برخورد قانوني، جرم و تخلف انگاري در اين عرصه ، شرط لازم و به طور نسبي بازدارنده نسبت به تقلب در تهيه آثار علمي و استفاده از آن است ؛ نه شرط کافي و عامل اساسي پيشگيري و درمان نابهنجاري مزبور؛ در راستاي مقابله ، پيشگيري و درمان کافي از نابهنجاري موصوف ، نخست بايد در حوزه هنجارين (گفتگو در مورد مباني و فلسفه اخلاق علمي و مصاديق هنجارين رعايت اخلاق در علم و ابزار مقتضي مانند تنظيم و آموزش استاد جامع اخلاقي در عرصه علم ، تدوين و تصويب سرفصل آموزشي مناسب در همه رشته هاي دانشگاهي مبني بر اخلاق در پژوهش ) اقدامات مقتضي به عمل آورد، سپس در حوزه قانون گذاري و بخصوص قانون گذاري کيفري اقدام کرد.