روش‌شناسي تاريخي آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي مبتني بر كتاب «انسان 250 ساله» مقالة

این مقاله کوشیده است روشی را که آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای براساس آن به ‌تحلیل تاریخ می‌‌پردازند، دریابد. بدین‌منظور کتاب «انسان 250 ساله» را که از بیانات ایشان تدوین شده، به‌عنوان موضوع مطالعاتی انتخاب کرده است. شناخت دقیق این روش ما را به ‌فهم بهتر سخنان رهبر انقلاب و استفاده کاربردی از آن رهنمون می‌‌شود. در این زمینه توجه به‌ تاریخ صدر اسلام و دورة امامت، علاوه بر برجستگی بعد تاریخی آن، به‌سبب آنکه اکثریت جامعه ایران را شیعیان تشکیل می‌‌دهند، از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است. اینکه رهبر انقلاب به‌عنوان رهبر امت اسلامی، چگونه به ‌این مقطع تاریخی می‌نگرند، اهمیت این پژوهش را بیشتر می‌‌کند. ازاین‌رو، در این پژوهش سعی شده تا نشان داده شود که آیت‌الله خامنه‌ای با نگاهی جامع و روشمند به ‌مطالعة تاریخ و به‌ویژه تاریخ صدر اسلام پرداخته است

حال سؤال اين است کـه رهبـر انقـلاب چگونـه و بـا اسـتفاده از چـه روش هايي به توصيف و تحليل تاريخ زندگاني ائمۀ اطهار ميپردازند؟ براي پاسخ به اين سؤال ، کتاب انسان ٢٥٠ ساله که برگرفته از بيانات تاريخي و متون دسـت نـويس معظـم لـه درباره ائمۀ اطهار است ، به عنوان نمونۀ مطالعاتي انتخاب گرديد. سؤالات تحقيق اين گونه تنظيم شده است : روش تحليل تاريخي معظم له در کتـاب مزبـور چگونـه بـوده اسـت ؟ منابع استفاده شده توسط ايشان در تاريخ کـدام اسـت ؟ ايشـان چـه ميـزان بـه سـند گـزارش توجـه داشـته اسـت ؟ شاخص هاي تحليل تاريخ در کتاب مزبور چيست ؟ در بررسي هاي انجام شده به اين نتيجه رسيديم که تاکنون در هيچ تحقيقي روش هاي تحليل تاريخي معظـم لـه بررسي نشده و بدين روي مقالۀ حاضر از اين حيث داراي اهميت است که علاوه بر گشودن بـابي جديـد در شـناخت منظومه فکري معظم له ، برخي ابعاد تاريخ نگري و تاريخ نگاري آيت الله خامنه اي را نيز به نمايش ميگذارد. رهبر انقلاب نخست بـا ايـن فرض به بيان تاريخ مي پردازد که «تمام کارهاي ائمه  در طول اين ٢٥٠ سال کار يک انسـان ، بـا يـک هـدف ، بـا يک نيت و با تاکتيک هاي مختلف است » (حسيني خامنه اي ، ١٣٩٥، ص ٢٠).