تعیین معیارها و سنجش وضعیت تاب آوری کاربری اراضی شهری در منطقه 22 شهر تهران مقالة

مؤلف: رضایی، ال ناز ؛ لاهیجانیان، اکرم الملوک ؛ احسانی، امیرهوشنگ ؛

جغرافیای طبیعی زمستان 1400، شماره 54 ، A (Azad University/ISC (‎20 صفحة - من 127 إلی 146 )

الکلمات المفتاحية: ارزیابی بلایای طبیعی تاب‌آوری کاربری اراضی شهری resilience urban land use Natural Disasters منطقه منطقه ٢٢ شهر تهران شهری

fa en

خلاصة:

دسترسی عادلانه به زمین و استفاده بهینه از آن یکی از مولفه‌های اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. امروزه مفهوم زمین و فضاهای شهری هم به لحاظ طبیعی و کالبدی و هم به لحاظ اقتصادی– اجتماعی تغییر کیفی پیدا کرده و در نتیجه ابعاد و اهداف کاربری اراضی شهری نیز بسیار وسیع و غنی‌تر شده است. در سال‌های اخیر رشد بی‌رویه و شتابان شهرها، مشکلات شهری بسیاری ایجاد نموده است. یکی از این مشکلات قابل توجه در شهرها عدم آمادگی لازم در صورت وقوع بلایای طبیعی در کلان شهر‌ها می‌باشد. به منظور جلوگیری از این امر، سنجش و تحلیل تاب آوری کاربری اراضی شهری از اهمیت بسیاری برخوردار است (اکبری مطلق، م 1393). هدف کلی از مقاله حاضر، بدست آوردن عوامل موثر در میزان تاب آوری کاربری اراضی شهری و تعیین میزان اهمیت هر یک از معیارها و شاخص‌های منطقه 22 شهر تهران می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی تحلیلی و ماهیت آن کاربردی است. در این مقاله ابتدا مبانی نظری از طریق جمع آوری اطلاعات و مطالعات اسنادی صورت پذیرفت. در ادامه در جهت سنجش میزان تاب آوری کاربری اراضی شهری، معیار‌ها , و شاخص‌های تاب آوری بر اساس رویکرد دلفی و بررسی پژوهش‌های متعدد و شرایط حاکم بر منطقه تعیین شد. پس از تدوین مدل مفهومی تاب آوری کاربری اراضی در منطقه، به کمک 20 نفر از اعضای هیئت علمی و کارشناسان متخصص در زمینه برنامه ریزی و مدیریت شهری، مقایسات زوجی شاخص‌ها انجام شد. در ادامه به منظور ارزیابی و بررسی نهایی میزان تاب آوری از روش FAHP، سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت تاب آوری در چهار بعد تعریف شده ساختاری-طبیعی، ساختاری –کالبدی، اجتماعی-اقتصادی-فرهنگی و فضایی-عملکردی به ترتیب54/0، 20/0، 069/0 و 193/0 است. که نشان از وضعیت تاب آوری نسبتا قابل قبول در منطقه است. که معیار ساختاری-طبیعی بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است.

ملخص الجهاز:

تعيين معيارها و سنجش وضعيت تاب آوري کاربري اراضي شهري در منطقه ٢٢ شهر تهران آل ناز رضايي دانشجوي دکتري مديريت محيط زيست ، واحد علوم و تحقيقات ، دانشگاه آزاد اسلامي تهران ، ايران  اسماعيل صالحي دانشيار گروه مديريت و برنامه ريزي محيط زيست ، دانشکده محيط زيست دانشگاه تهران ، ايران اکرم الملوک لاهيجانيان دانشيار دانشکده منابع طبيعي و محيط زيست ، واحد علوم و تحقيقات ، دانشگاه آزاد اسلامي تهران ، ايران اميرهوشنگ احساني دانشيار پرديس دانشکده هاي فني دانشکده محيط زيست ، دانشگاه تهران ، ايران تاريخ دريافت : ١٣٩٨/٥/٩ تاريخ پذيرش :١٤٠٠/٧/٣ چکيده دسترسي عادلانه به زمين و استفاده بهينه از آن يکي از مؤلفه هاي اساسي در توسعه پايدار و عدالت اجتماعي است . (جدول ٨) (به تصویر صفحه مراجعه شود) توليد لايه هاي تاب آوري منطقه ، با توجه به معيار شبکه دسترسي براي توليد اين لايه نياز به تهيه و رويهم گذاري لايه هاي سرانه شبکه دسترسي، مساحت شبکه دسترسي و دسترسي به شبکه معابر است تا ميزان تاب آوري معيار شبکه دسترسي کاربري اراضي منطقه ٢٢ به دست ميآيد. (شکل ٤) (به تصویر صفحه مراجعه شود) توليد لايه هاي تاب آوري منطقه ، با توجه به معيار جمعيت فعال تمام افراد ١٣ سال و بيشتر (حداقل سن تعيين شده ) که در توليد کالا و خدمات مشارکت داشته (شاغل ) و يا از قابليت مشارکت برخوردار بوده اند (بيکار)، ازنظر اقتصادي جمعيت فعال محسوب ميشوند (سالنامه آماري شهر تهران ، ١٣٩٢) و ميزان فعاليت اقتصادي به عنوان شاخصي که مبين نسبت مجموع تعداد جمعيت شاغل و بيکار در جستجوي کار به کل جمعيت بالقوه فعال است .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول