حقیقت نفس در مدرسۀ کلامی اصفهان و بازتاب آن در جنسیت‌مندی نفس مقالة

فلسفه دین تابستان 1401، دوره نوزدهم - شماره 2 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎24 صفحة - من 223 إلی 246 )

الکلمات المفتاحية: جنسیت نفس مدرسۀ کلامی اصفهان نفس‌شناسی میرداماد نفس‌شناسی صدرا نفس‌شناسی فیض کاشانی نفس‌شناسی علامه مجلسی gender of ego Isfahan Theological School Mir Damad’s egologism Sadra’s egologism Fayz Kashani’s egologism Allameh Majlesi’s egologism نفس جنسیت بدن مادی نفـس ملاصدرا حدوث نفس میرداماد حقیقت انسان

fa en

خلاصة:

رابطۀ حقیقت انسان و جنسیت از مسائل چالش‌برانگیز چند دهۀ اخیر بوده است که پاسخ به بسیاری از مسائل زنان در گرو حل این مسئله است. با ورود فعالان فمینیسم به مباحث فلسفی و کلامی این پرسش جدی‌تر مطرح شد و برخی مانند لیبرال‌فمینیسم‌ها با انکار هویت زنانه، قائل به تساوی و برابری جنسیتی شدند و دستۀ دیگری از فمینیسم‌ها اختلاف‌های جنسیتی را به رسمیت شناختند. اگرچه این پرسش در مباحث نفس‌شناسی و انسان‌شناسی حکما و متکلمان مدرسۀ کلامی اصفهان جایگاهی نداشته است، می‌توان با تحلیل مباحث عمیق نفس‌شناسی آنها پاسخی سلبی یا ایجابی به این پرسش داد. این نوشتار با روش تحلیلی-توصیفی و با استنطاق مهم‌ترین مباحث نفس‌شناسی میرداماد، ملاصدرا، فیض کاشانی و علامه مجلسی مانند حدوث نفس، رابطۀ نفس و بدن، چگونگی تدبیر بدن توسط نفس، به‌دنبال بررسی جایگاه جنسیت در نفس است و در نهایت به این نتیجه رسیده است که با توجه به مبانی نفس‌شناسی آنها دیدگاه «جنسیت‌مندی نفس» به صواب نزدیک‌تر است. نفس در نحوۀ حدوث، تشخص، فعلیت و چگونگی عمل در این عالم نمی‌تواند از خصوصیات جنسیتی عاری باشد

ملخص الجهاز:

بررسي جنسيت مندي نفس اگرچه دغدغۀ فلاسفه و متکلمان مدرسۀ کلامـي اصـفهان نبوده است و در کتاب هاي کلامي آنها سخني در اين مورد ديده نمي شود و نفيا يا اثباتا در اين مورد مطلبي از آنها ذکر نشده است ، اما آنها سـخنان بسـيار ارزشـمندي در خصـوص نفس شناسي داشته اند و به مسائل مهمي مانند ماهيت نفس ، مجرد يـا مـادي بـودن نفـس ، حدوث نفس ، مغايرت نفس از بدن و چگونگي تعلق نفس به بدن پرداخته اند که در بررسي جنسيت مندي يا عدم جنسيت مندي نفس بسيار تأثيرگذار خواهد بود و مي توان با تحليل و استنطاق اين مباني بـراي ايـن پرسـش مهـم پاسـخي جسـت وجـو کـرد کـه طبـق مبـاني نفس شناسي متکلمان مدرسۀ کلامي اصفهان ، آيا تفاوت ها و تمايزات زنان و مردان به نفس و حاق وجود آنها سرايت خواهد کرد يا فقط در محدودة بدن مادي و عنصري قرار دارد؟ طبق بيان تمام متکلمان اماميه نفس حادث است . نتيجۀ اين اتصال و تعلق شديد محيط بودن نفس بر بدن مادي است تا جايي که نفس را مدرک اصلي تمام احساسات و ادراکات بدن دانسته و اساسـا هـيچ ادراکـي را مگـر بـا وساطت و تدبير نفس ممکن نمي داند، اما ايـن ادراکـات نفـس بـه دليـل درگيـر بـودن در محدوديت هاي عالم دنيا که عالم تزاحم و تصاعد است ، چندان کامـل نيسـت (ميردامـاد، .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول