خلاصة:
عصر مغولان و سپس تیمور،از اثرگذارترین دوره های تاریخ ایران است که با خود تغییراتی را به وجود آورد. در این برهه شاهد تغییرات فراوانی در عرصه های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی هستیم. یکی از عرصه هایی که دچار تغییر و تحول شد،آداب پذیرش سفرا بود. مغولان دارای آداب خاص خود در زمینه پذیرش سفیر بودند که به شدت متعهد به اجرای آنها بودند حتی در دوران مسلمانی خود نیز تنها پاره ای از اصول را که مغایر قوانین اسلام بود، کنار گذاشتند. این اصول در برخی از ادوار عصر تیموریان تداوم یافت و در برخی دیگر شاهد دگرگونی هستیم. در این دوره با وجود خصلت تهاجمی مغولان و تیمور، آنها از کارکردهای مبادله سفیر غافل نبودند و تبادل سفیر در این دوران با مقاصد متنوع صورت می گرفت.پژوهش حاضر به روش تاریخی مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره بردن از منابع تاریخی در پی پاسخ به این سؤال است که سفرا باتوجه‌به اهدافی که در مأموریت خود داشتند با چه موانعی و مشکلاتی روبه‌رو می‌شدند و این موانع و مشکلات چه پیامدهایی در پی داشته است؟
The era of the Mongols and then Timur is one of the most influential periods in the history of Iran, which brought about changes. At this time, we are witnessing many changes in various political, cultural, social and economic fields. One of the areas that underwent changes was the manners of receiving ambassadors. The Mongols had their own customs in the field of receiving ambassadors, which they were strictly committed to implementing, even during their Muslim days, they abandoned only a part of the principles that were against the laws of Islam. These principles were continued in some periods of the Timurid era, and in others we witness a transformation.In this period, despite the aggressive nature of the Mongols and Timur, they were not oblivious to the functions of the ambassador exchange, and the ambassador exchange was done with various purposes during this period. The answer to this question is what obstacles and problems did the ambassadors face according to the goals they had in their mission and what consequences did these obstacles and problems have?
ملخص الجهاز:
هرچند باید یادآوری کرد که تحول ماهیت و نوع سفارات بخصوص از دوره مغـول از عهد تلاش برای اتحاد قبیله ای ، و تشکیل حاکمیت مغولی تا دوره ایلخانی دچـار تغییـر در نوع ، ماهیت و پیام آن دارد که در مرحله اول حداقل تا عهد اباقاخـان (حـک ٦٦٣-٦٨٠ق ) (حداقل در تاریخ ایران ) سفارت به معنای ارسال هشـدار و تهدیـد و درخواسـت ایلـی از طرف مقابل بود و اما از دوره احمد تکودار بخصوص دررابطه بـا مصـر لحـن بسـیار تغییـر می کند (ابن الفوطی ، ١٣٨١: ٢٥٤-٢٥٥؛ وصاف الحضره ، ١٣٣٨: ١/ ١١٢-١١٣).
در یکی از هجوم های تیمور بر سرزمین ایـران ، شـاه شـجاع مظفـری (حـک ٧٦٠-٧٨٦ق ) نامه ای به این مضمون که سفارش فرزندش زین العابدین (حک ٧٨٦-٧٨٩ق ) و دیگـر افـراد خاندان مظفری را کرده بود (سمرقندی ، دفتر دوم ،١٣٨٣: ٥٦٠/١-٥٦٣؛ یوسف اهل ، بی تا:١/ ٦٦-٦٩؛ مؤید ثابتی ، ١٣٤٦: ٣٤٢-٣٤٤؛ تاریخ تیموریان به روایت کمبـریج ،١٣٧٩: ٢٦) نـزد تیمور فرستاد.
٣ قتل ، بیماری و فوت سفیر پس از فروپاشی خلافت عباسی ، و روی کار آمدن مغولان بـا فرهنگـی متفـاوت در ایـران و سرزمین های اسلامی ، اصل مصونیت سفرا در میان آنها نیز مورد تأیید بود و در صورت قتـل فرسـتادگان آنهـا، سرنوشـتی شـوم بـه مـردم آن کشـور روی مـی آورد (راونـدی ،١٣٨٢: ٤/ ٧٧١)کشتن سفیران از نگاه مغولان از بزرگ ترین جنایت ها به شمار می رفـت و برابـر بـود بـا اعلام جنگ .
(
, 
, 
)
