خلاصة:
یکی از مهمترین اموری که فقیهان در مباحث خود به آن توجه دارند و در فرآیند استنباط به ان تمسک میکنند، بحث فهم مشهور از متون است. بدین بیان که اگر فهمی که مشهور از متن داشته‌اند با فهم مجتهد از متن متفاوت باشد، آیا فهم و برداشت مشهور می‌تواند مانع حجیّت فهم مجتهد شود؟ در این نوشتار به روش توصیفی_ تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای بر پاسخ دادن به این مهم کوشش شده، لذا ابتدا ادله حجّیت ظهور بیان شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته، شمول آن نسبت به فرض اعراض مشهور از فهم مجتهد بررسی شده و حجیّت فهم مجتهد (در فرض مخالفت مشهور) به واسطه یقین، اطمینان، انسداد، سیره عقلا، سیره متشرعه، روایات و آیات، مورد بررسی قرار گرفته است و درنتیجه موارد حجیت و عدم حجیت فهم مجتهد تمییز داده شده است.
ملخص الجهاز:
(عملي ، ١٤١٩، ج ١٠، ص ١٥٩؛ تبريزي ، ١٣٦٩، ص ٤١٩؛ رشتي ، ١٤٠١، ج ١، ص ٢٣٢؛ مامقاني ، ١٣١٦، ج ١، ص ٣١؛ شهيدي ، ١٣٧٥؛ ج ٢، ص ٣٥٧؛ خويي، ١٤١٨؛ ج ١٢، ص ٤٣٥) مقصود ين است که اگر دلالت روا تي نزد مجتهد تمام نبود و ظهور متن در معني مورد استظهار مشهور، در نظر مجتهد مورد قبول قرار نگرفت ، آيا استظهار مشهور جابر ضعف دلالت ميباشد يا خير؟ همچنين عنواني که براي صورت دوم بيان شده ، تضعيف يا وهن دلالت روايت به وسيله اعراض مشهور است (اشتهاردي ، ١٤١٧، ج ٢٩، ص ٣٣٩؛ خلخالي ، ١٤٢٧، ج ٢، ص ١٠٧؛ ميلاني ، ١٣٩٥؛ ص ١٨٦)؛ به اين معنا که اگر دلالت روايت بر امري نزد مجتهد تمام باشد و مجتهد روايت را در معنايي ظاهر بداند، در حالي که مشهور برداشتي متفاوت از برداشت مجتهد داشته باشند، آيا اين تفاوت در استظهار، باعث از بين رفتن حجيت استظهار مجتهد ميشود يا خير؟ بحث ما در اين تحقيق ، صورت اخير يعني، تضعيف و وهن دلات روايت به وسيله اعراض مشهور است .
٢. از نظر صغروي نيز بايد صغراي مسأله بررسي و مشخص گردد آيا مصداقي براي کبراي حجيت ظواهر وجود دارد يا خير؟ در بحث از کبري بيان ميشود که برداشت و فهم عرفي از يک کلام در عصر صدور لفظ ، به دليل يقين يا وجود سيره عقلا حجت است .
(
, 
, 
)
