مصاحف همبسته متعلق به مکتب بصره (نسخه منسوب به امام علی در آستان قدس، نسخه منسوب به هارون الرشید و نسخه 5122 در کتابخانه ملی فرانسه) تلاش برای تاریخ‌گذاری و تعیین خاستگاه مقالة

مطالعات تاریخی قرآن و حدیث بهار و تابستان 1401 - شماره 71 التصنيف A (Azad University (‎22 صفحة - من 122 إلی 143 )

الکلمات المفتاحية: قرائت بصره نسخه خطی اعراب گذاری vocalizing manuscript Readings Basra مصاحف بصری اعراب مصحف کسره

خلاصة:

در میان نسخه‌های کهن قرآنی متعلق به قرون نخست اسلامی، مجموعه‌ای از مصاحف خطی یافت می‌شود که نظام آوانگاری ثبت شده در آنها ویژگی‌ خاصی در اعراب‌گذاری هاء ضمیر مفرد مذکر نشان می‌دهد. در این دست مصاحف هاء ضمیر مفرد مذکر که گاه از آن تعبیر به هاء کنایه می‌شود در کلماتی که قبل از آن یاء ساکنه یا کسره آمده باشد همچون: ;الیه;؛ ;فیه;؛ ;علیه;؛ ;اخیه;؛ ;بعده;؛ ;فضلهو... همچنین هاء متصل به فعل مجزوم که از آن تعبیر به هاء اضمار می‌شود در کلماتی چون: ;یودّه;؛ ;نوته;؛ ;یتّقه;؛ ;نصله و... دارای علامت ضمه هستند. تنها مورد استثناء در این دسته، واژه ;بهاست که علامت کسره را برای هاء نشان می‌دهد. بررسی سه نسخه تقریبا کامل، از میان چندین نسخه یافت شده با این خصوصیت نشان داد که این مصاحف نه تنها دارای خصوصیات مشترک نسخه‌شناختی همچون خط نگارش و قطع مصحف‌اند. بلکه ویژگی‌های متنی و قرائی موجود در این مصاحف تعلق به مکتب بصره را در هر سه نسخه نشان می‌دهد. بنابراین با مجموعه‌ای از مصاحف همبسته مواجه‌ایم که احتمالا مابین اواخر قرن دوم تا اواخر قرن چهارم، در منطقه بصره و توابع آن همچون مناطقی از ایران تولید شده‌اند.

ملخص الجهاز:

مصاحف همبسته متعلق به مکتب بصره (نسخه منسوب به امام علي در آستان قدس ، نسخه منسوب به هارون الرشيد و نسخه ٥١٢٢ در کتابخانه ملي فرانسه ) تلاش براي تاريخ گذاري و تعيين خاستگاه آلاء وحيدنيا 1 تاريخ دريافت : ١٤٠١/٠١/١٤، تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٠٤/٣١، صفحۀ ١٢٢ تا ١٤٣ (مقالۀ پژوهشي) چکيده در ميان نسخه هاي کهن قرآني متعلق به قرون نخست اسلامي، مجموعه اي از مصاحف خطي يافت ميشود که نظام آوانگاري ثبت شده در آنها ويژگي خاصي در اعراب گذاري هاء ضمير مفرد مذکر نشان ميدهد. بررسي سه نسخه تقريبا کامل (نسخه منسوب به امام علي در آستان قدس ، نسخه منسوب به هارون الرشيد و نسخه ٥١٢٢ در کتابخانه ملي فرانسه )، از ميان چندين نسخه يافت شده با اين خصوصيت نشان داد که اين مصاحف نه تنها داراي خصوصيات مشترک نسخه شناختي همچون خط نگارش و قطع مصحف اند، بلکه ويژگيهاي متني و قرائي موجود در اين مصاحف تعلق به مکتب بصره را در هر سه نسخه نشان ميدهد. ٤. در دسته چهارم نسخه هايي قرار ميگيرند که علاوه بر اينکه اعراب ضمه را براي هاء ضمير مفرد مذکر، به رنگ قرمز دارند، اعراب کسره نيز به رنگ سبز به عنوان قرائت ثانويه در آن نشان داده شده است . ٥. دسته پنجم نسخه هايي هستند که علامت ضمه براي هاء ضمير مفرد مذکر را به عنوان قرائتي شاذ يا ثانويه به رنگ سبز نشان ميدهند و اعراب اصلي براي هاء را کسره در نظر گرفته اند (که البته در اين نسخه ها نيز اعراب فرعي با همان تنوع رويکرد اعمال شده است ).

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول