خلاصة:
یکی از مهمترین مباحث مشترک میان فقه جزایی و حقوق کیفری ایران مبحث دیات است. تعیین میزان دیه و ارش از طریق کارشناسیهای پزشکی قانونی درزمینة نوع و میزان جنایات و آثار مترتّب بر آنها یکی از موضوعات اساسی مربوط به قانون دیات است؛ لذا پزشکی قانونی با تکیه بر پیشرفتهای علوم پزشکی و تکنولوژی بهعنوان یک پل ارتباطی، کارشناسان و قضات را در حوزه جرم یابی و کشف حقیقت در راستای احقاق حقّ و اجرای عدالت به یکدیگر پیوند میدهد و از این طریق، در شیوه کار دادگستری و چگونگی قضاوت و صدور حکم تأثیرگذار خواهند بود؛ اما در این مسیر با موارد چالش برانگیز میان قانون و پزشکی قانونی بر اساس مستندات فقهی و با تأکید بر کارشناسیهای پزشکان قانونی برخورد میکنیم که متأثّر از پیشرفت های علوم پزشکی و تکنولوژی و تحوّلات فرهنگی و اجتماعی در جامعه بوده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و باهدف بررسی، تجزیه و تحلیل این موارد چالشبرانگیز در سه حوزه شکستگی ها و آسیبهای استخوانی، زیبایی، جراحات و آسیب های اندامی ابتدا به بیان ارتباط پزشکی قانونی با فقه و حقوق پرداخته است و سپس مصادیقی از چالش های تعیین میزان دیه و ارش را معرّفی و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است که در نهایت، بازنگری قوانین دیات و بروز رسانی قواعد فقهی بر اساس مقتضیات زمان و در راستای رفع چالشهای موجود ضرورت مییابد.
One of the most important common issues between criminal jurisprudence and Iranian penal law is the issue of blood money. Determining the amount of blood money and Arsh through forensic expertise in the field of the type and amount of crimes and their effects is one of the basic issues related to blood money law.Therefore, relying on advances in medical sciences and technology as a bridge, forensic medicine connects experts and judges in the field of criminology and truth discovery in order to achieve the rights and administrate the justice, and thus be effective in the work of the judiciary and How-ness of judgment and sentencing. However, in this way, we dealt with the challenging issues between law and forensic medicine based on jurisprudential documents and with emphasis on the expertise of forensic physicians, which is influenced by the advances of medical sciences and technology and cultural and social developments in society.The present study, using a descriptive-analytical method to investigate and analyze these challenging cases in three fields of fractures and bone injuries, beauty, injuries and limb injuries, at first, examined the relationship among forensic medicine, law and jurisprudence and then, introduced and analyzed some examples of challenges of determining of the amount of blood money and Arsh. Finally, reviewing the laws of blood money as well as updating the jurisprudential rules based on the requirements of time in order to solve the existing challenges revealed themselves of great necessity
ملخص الجهاز:
تعيين ميزان ديه و ارش از طريق کارشناسيهاي پزشکي قانوني درزمينۀ نوع و ميزان جنايات و آثار مترتب بر آنها يکي از موضوعات اساسي مربوط به قانون ديات است ؛ لذا پزشکي قانوني با تکيه بر پيشرفت هاي علوم پزشکي و تکنولوژي به عنوان يک پل ارتباطي، کارشناسان و قضات را در حوزه جرم يابي و کشف حقيقت در راستاي احقاق حق و اجراي عدالت به يکديگر پيوند ميدهد و از اين طريق ، در شيوه کار دادگستري و چگونگي قضاوت و صدور حکم تأثيرگذار خواهند بود؛ اما در اين مسير با موارد چالش برانگيز ميان قانون و پزشکي قانوني بر اساس مستندات فقهي و با تأکيد بر کارشناسيهاي پزشکان قانوني برخورد ميکنيم که متأثر از پيشرفت هاي علوم پزشکي و تکنولوژي و تحولات فرهنگي و اجتماعي در جامعه بوده است .
بديهي اســت که پيشــرفت هاي علوم پزشــکي و تکنولوژي در مقايســه با ب ضاعت علم پز شکي زمان گذ شته و ميزان تأثيري که در صدور آراء تو سط ق ضات دارند بيش از پيش مؤثر واقع مي شوند و ب سياري از م سائل ق ضايي با توجه به تو سعه و تکامل علوم و فنون مختلف ، به صـــورت دقيق تر و تخصـــصـــيتر مورد رســـيدگي و قضاوت قرار ميگيرند؛ اما در اين مسير، موارد چالش برانگيزي در خصوص تعيين ديه و ارش وجود دارد که حا صل شکافي ا ست که ميان اهداف ا صلي قانونگذار و ملاک هاي علمي پزشـکي قانوني ايجاد شـده اسـت .