بررسی تاریخی تفسیر آیه میثاق از صدر اسلام تا سید حیدر آملی مقالة

مطالعات تاریخی قرآن و حدیث پاییز 1401 - شماره 72 ، A (Azad University (‎23 صفحة - من 67 إلی 89 )

الکلمات المفتاحية: تـوحید معرفت ابن عربی سید حیدر آملی آیه میثاق پیمان الست سرّالقدر The Alast Covenant Sir al-Qadar Knowledge تفسیر عرفانی خدا ذات

fa en

خلاصة:

پیمان الست و تفاسیر مختلف از آیه میثاق یعنی ۱۷۲ سوره اعراف در بسیاری از آثار ادبی و عرفانی اثرگذار بوده است و علاوه بر ایجاد زیبایی در این آثار موجب ارائه نظرات و دیدگاه‌های تأویلی از آیه میثاق شده است. این پژوهش به شیوه تحلیلی به بررسی تاریخی تفسیر آیه میثاق از صدر اسلام تا سید حیدر آملی می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد تا قبل از ابن عربی تفسیر میثاق حول عهد با انسان قبل از تولد و یا خاص بنی‌اسرائیل است که بیشتر تحت تأثیر دانش زمانه است. با ظهور محی‌الدین ابن عربی مفاهیم عرفانی در تفسیر آیه میثاق اوج می‌گیرد. ابن عربی با عنوان «سرُّ القَدَر» که به عقیده وی، از با ارزش‌ترین دانش‌ها است و آملی در قرن هشتم با تعریف خاصی که از معرفت دارد، این آیه را به عرفان و کشف و شهود پیوند می‌زنند. هر دو در تفسیر آیه، بر عالم استعداد و ذات فطری توحیدی بر اساس قابلیت‌هایشان تأکید کرده‌اند. نظریه فطرت همه انسان‌ها را بر اساس یک شایستگی و شناخت فطری یکسان دانسته‌اند که بر آن خلق شده‌اند؛ اما ابن عربی و سید حیدر آملی استعدادها و قابلیت‌ها را متنوع دانسته، کمال هر کسی را در رسیدن به همان قابلیت و استعداد ذاتی که بر اساس آن خلق شده است، تفسیر کرده‌اند.

ملخص الجهاز:

بررسي تاريخي تفسير آيه ميثاق از صدر اسلام تا عصر سيد حيدر آملي 1 صغري رادان 2 سيد حاتم مهدوي نور تاريخ دريافت : ١٤٠١/٠٧/٢٢ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٠٩/١٨، صفحۀ ٦٧ تا ٨٩ (مقالۀ پژوهشي) چکيده پيمان الست و تفاسير مختلف از آيه ميثاق يعني ١٧٢ سوره اعراف در بسياري از آثار ادبي و عرفاني اثرگذار بوده است و علاوه بر ايجاد زيبايي در اين آثار موجب ارائه نظرات و ديدگاه هاي تأويلي از آيه ميثاق شده است . نظريه فطرت همه انسان ها را بر اساس يک شايستگي و شناخت فطري يکسان دانسته اند که بر آن خلق شده اند؛ اما ابن عربي و سيد حيدر آملي استعدادها و قابليت ها را متنوع دانسته ، کمال هر کسي را در رسيدن به همان قابليت و استعداد ذاتي که بر اساس آن خلق شده است ، تفسير کرده اند. در خصوص تفسير آيه الست پژوهش هاي زيادي انجام شده است که ذکر همه آن ها در اين مقال نميگنجد؛ امابرخي که رويکرد تاريخي دارند اهميت بيشتري در اين پژوهش پيدا ميکند مانند: «تطور تاريخي تفسير آيۀ ميثاق و نوآوري ملاصدرا» (غفوري نژاد و قراملکي،١٣٨٩ش ) که دو ديدگاه زبان حکايي و نمادين را در طول تاريخ برداشت کرده است و اما در خصوص آراي ابن عربي و سيد حيدر آملي دو پژوهش انجام شده است ؛ در پژوهشي با عنوان «سرُّالق د ر در نظر محي الدين ابن عربي» (طولمي، ١٣٨٤ش ) عالم الست از ديدگاه ابن عربي بررسي شده است .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول