خلاصة:
فرسایش خاک یک مسئلهی مهّم زیست محیطی مربوط به نگرانی مشترک در جهان امروز است. با وجود اهمیّت خاک در اهداف توسعه پایدار در مناطق خشک و نیمهخشک، مطالعهی شرایط زمین محیطی و عوامل مؤثر بر وقوع فرسایش آبکندی به ندرت انجام شده است. به منظور رفع این چالش هدف اصلی این مطالعه استفاده از یک روش یکپارچه برای تشخیص ویژگیهای فرسایش آبکندی در حوضه آبخیز سنگانهی کلات میباشد. همچنین به منظور روابط فضایی بین آبکندها و عوامل زمین محیطی از مدل احتمالاتی شرطی استفاده گردید. تهیّه نقشهی آبکندهای موجود با استفاده از مطالعات میدانی بهصورت تصادفی به دو روش زیر انجام شد: در قسمت اوّل 70 درصد از دادهها جهت آموزش مدل احتمالاتی شرطی استفاده شد و در قسمت دوّم یک مجموعه داده معتبر (30 درصد)، برای اعتبارسنجی مدل و تأیید صحت آن مورد استفاده قرار گرفت. پیشبینی عملکرد مدل احتمالاتی شرطی با منحنی مشخصهی عملکرد گیرنده (ROC) بررسی شد. علاوه بر این تأثیر تمام عوامل زمین محیطی در فرسایش آبکندی با انجام یک مدل تحلیل حسّاسیت مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتههای اعتبارسنجی برای نقشهی حساسیّت به فرسایش آبکندی نشان داد که دقّت سطح زیر منحنی راک (ROC) برابر 32/87 درصد بود، همچنین بر اساس آنالیز تجزّیه و تحلّیل حسّاسیت عوامل سنگشناسی، تراکم زهکشی، فاصله از رودخانه و عامل کاربری اراضی اثرات قابل توجهّی بر وقوع فرسایش آبکندی در منطقهی مورد مطالعه دارند. نتایج این مطالعه نشان داد چارچوب یکچارچه میتواند بهطور موفقیّتآمیزی برای مدلسازی فرسایش آبکندی در یک منطقه با دادههای ضعیف مورد استفاده قرار گیرد.
Soil erosion is a significant environmental issue of common concern in the world today. Despite the importance of soil erosion in sustainable development goals in arid and semi-arid areas, the study of the geo-environmental conditions and factors influencing gully erosion occurrence is rarely undertaken. As effort to this challenge, themain objective of this study is to apply an integrated approach to detecting gully erosion features at the Sanganeh Kalat Basin.We also aimed to apply a Conditional Probability (CP) model for establishing the spatial relationship between gullies and the Geo-Environmental Factors (GEFs). The gully erosion inventory map field surveying was randomly partitioned into two subsets: part 1 that contains 70% was used in the training phase of the CP model; part 2 is a validation dataset (30%) for validation of the model and to confirm its accuracy. Prediction performances of the CP model Receiver Operating Characteristics (ROC) curve methods, respectively. In addition, the influence of all GEFs on gully erosion was evaluated by performing a sensitivity analysis model. The validation area under the ROC curve for the CP model were 87.32%, respectively. Also, based on sensitivity analysis, lithology, drainage density, distance from river and land use represent significantly effects on the gully erosion occurrence. This study has shown that the integrated framework can be successfully used for modeling gully erosion occurrence in a data-poor environment.
ملخص الجهاز:
یافته های اعتبارسنجی برای نقشه ی حساسیت به فرسایش آبکندی نشان داد که دقت سطح زیر منحنی راک (ROC) برابر ٨٧/٣٢ درصد بود، همچنین بر اساس آنالیز تجزیه وتحلیل حساسیت عوامل سنگ شناسی، تراکم زهکشی، فاصله از رودخانه و عامل کاربری اراضی اثرات قابل توجهی بر وقوع فرسایش آبکندی در منطقه ی موردمطالعه دارند.
برای دستیابی به درک بهتر از مکانیزم و پیش بینی نقشه ی حساسیت به فرسایش آبکندی لازم است 1 4- Arroyos / شکل ١: فرآیند و مکانیزم تشکیل آبکند در منطقه ی سنگانه ی کلات Figure 1: The process and mechanism of gully formation in Sanganeh Kalat region پایگاه نقشه های فرسایش آبکندی موجود را تهیه کنیم .
اندازه گیری دقیق موقعیت آبکندها با استفاده از مطالعات میدانی همراه با اجرای روش تحلیل حساسیت برای ارزیابی مشارکت عوامل زمین محیطی در وقوع فرسایش آبکندی از نوآوریهای این پژوهش است .
بنابراین تجزیه وتحلیل حساسیت حذف نقشه برای ارزیابی اثرات عامل زمین محیطی بر دقت مدل احتمالاتی شرطی و شناسایی متغیرهای کلیدی تأثیرگذار بر وقوع فرسایش آبکندی انجام شده است .
استفاده از مدل احتمالاتی شرطی برای تجزیه وتحلیل عوامل زمین محیطی نتایج روابط فضایی بین ویژگیهای فرسایش آبکندی و کلاس های هر یک از عوامل زمین محیطی با استفاده از مدل احتمالاتی شرطی در شکل (a-j٦) نشان داده شده است .
نتیجه گیری تجزیه وتحلیل های حاصل از مدل راک نشان داد که مدل احتمالاتی شرطی مورداستفاده در این مطالعه نتایج بسیار خوبی با دقت ٨٧/٣٢ برای تهیه ی نقشه ی حساسیت به فرسایش آبکندی در منطقه ی موردمطالعه داشته است .