خلاصة:
در این پژوهش به منظور بررسی شرایط کلی تنش بادی در منطقه غرب و شمال غرب ایران، داده های تنش و سرعت باد در تراز ارتفاعی 10 متری از سطح زمین از پایگاه داده MERRA-2Model از سنجنده TRMM طی دوره ی آماری 2018-1990 در مختصات 30 تا 37.5 درجه عرض شمالی و 45 تا 52.5 درجه طول شرقی اخذ گردید. جهت استخراج داده های ماهواره ای تنش بادی در سطح ایستگاه های سینوپتیک ارومیه، تبریز، زنجان ، همدان، سنندج ، کرمانشاه، خرم آباد، اردبیل، ایلام و اهواز، نرم افزار GIS مورد استفاده قرار گرفت. برای محاسبه تنش باد، داده های دما ، فشار و باد از سازمان هواشناسی اخذ گردید. جهت ارزیابی داده های ماهواره ای و داده های ایستگاهی از معیارهای آماری ضریب همبستگی(CC) ، میانگین خطا(ME) و مجذور مربعات خطا (RMSE) استفاده شد. حداکثر (RMSE) 060516/0 و حداقل آن 000576/0 می باشد. ضریب همبستگی بین داده های مشاهداتی و ماهواره ای 16/ 0 تا 87/ 0 محاسبه گردید. تحلیل روند تنش بادی با استفاده از روش ناپارامتری من- کندال محاسبه شد. براساس نتایج حاصل شده ، بیشترین مقدار تنش باد در فصل زمستان در ماه فوریه در ایستگاه اردبیل و کمترین آن در ایستگاه های کرمانشاه و سنندج مشاهده گردید. در فصل بهار بیشترین تنش باد در ایستگاه زنجان در ماه آوریل و کمترین مقدار تنش در ایستگاه همدان در همین ماه بوده است. در فصل تابستان بیشترین مقدار تنش باد در ایستگاه اهواز در ماه آگوست وکمترین مقدار آن در ایستگاه سنندج در ماه ژولای مشاهده شد. در فصل پاییز بیشترین مقدار تنش در ایستگاه زنجان در ماه دسامبر و کمترین مقدار در ایستگاه کرمانشاه در همین ماه مشاهده گردید. تنش بادی دارای روندی فصلی می باشد که تغییرات ماهانه آن چشمگیر است. تفاوت بارزی در جهت جریان تنش بادی در اثر تغییر فصل وجود دارد.
In this study, in order to investigate the general conditions of wind stress in the west and northwest of Iran, wind stress and velocity data at an altitude of 10 meters above the ground from the MERRA-2Model database of the TRMM sensor during the period 2018-1990 in coordinates 30 to 37. 5 degrees north latitude and 45 to 52. 5 degrees east longitude were obtained. GIS software was used to extract wind stress satellite data at Urmia, Tabriz, Zanjan, Hamadan, Sanandaj, Kermanshah, Khorramabad, Ardabil, Ilam and Ahvaz synoptic stations. To calculate wind stress, temperature, pressure and wind data were obtained from the Meteorological Organization. To evaluate satellite data and station data, the statistical criteria of correlation coefficient (CC) , mean error (ME) Root Mean Square Error (RMSE) were used. The maximum (RMSE) is 0. 060516 and the minimum is 0. 000576. The correlation coefficient between observational and satellite data was calculated from 0. 16 to 0. 87. Wind stress trend analysis was calculated using non-parametric Mann-Kendall method. According to the results, the highest amount of wind stress in winter was observed in February in Ardabil station and the lowest in Kermanshah and Sanandaj stations. In spring, the highest wind stress was in Zanjan station in April and the lowest in Hamedan station in the same month. In summer, the highest amount of wind stress was observed in Ahvaz station in August and the lowest amount was observed in Sanandaj station in July. In autumn, the highest amount of stress was observed in Zanjan station in December and the lowest amount in Kermanshah station in the same month. Wind stress has a seasonal trend whose monthly changes are significant. There is a significant difference in the direction of wind stress flow due to the change of seasons.
ملخص الجهاز:
در این تحقیق به بررسی وضعیت تنش بادی ازنظر بزرگی یا شدت و جهت تنش بادی ازنظر زمانی و مکانی و مشاهده تغییرات آن با استفاده از داده های بازکاوی شده ی ماهواره ای و نرم افزار اقلیمی مرتبط با آن در سطح ایستگاه های سینوپتیک پرداخته شده است .
/ شکل ١ : نقشه ایستگاه های موردمطالعه Figure 1: Map of the studied stations مواد و روش ها بر اساس تعریفی که پایگاه داده ٤ Model٢-MERRA از تنش بادی ارائه داده است ، می توان تنش بادی را این گونه بیان کرد: تنش بادی مقدار نیرویی است که توسط بادبر روی سطح ایجاد میشود که این نیرو تابعی از کشش ، تراکم هوا و سرعت باد و دارای واحد نیوتن بر مترمربع است .
بدین ترتیب ضریب همبستگی بین داده های ماهواره ای و ایستگاهی هریک از ایستگاه ها محاسبه می شود که باید میزان یک درصد باشد، به عبارت دیگر هرچه این میزان به یک نزدیک تر باشد نشان دهنده ی 1 4 - Modern- Era Retrrospective Analysis For Research and Applications 5- Surface Wind Stress 6- Tropical Rainfall Measuring Mission 7- National Aeronautics and Administration.
08 شکل ٣: نمودار سری زمانی تنش بادی ماهواره ای در هر یک از ایستگاه های موردمطالعه در دوره ٢٠١٨ -١٩٩٠ Figure 3:Time series diagram of satellite wind stress in each of the studied stations in the period 2018-1990 اهواز ایلام ارومیه اردبیل 0.