خلاصة:
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی به شیوه سایکودرام و زوج درمانی رفتاری تلفیقی بر بهبود تاکتیک‌های حل تعارض زوجین متعارض در شهر تهران 1398 انجام شد. روش پژوهش: روش این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری است. جامعه آماری شامل کلیه زوجین متعارض مراجعه کننده به مرکز نمایش درمانی ایران در سال 1398 بود. نمونه این پژوهش شامل 36 نفر (18 زوج) از مراجعه کنندگان به مرکز نمایش درمانی ایران بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس در سه گروه 12 نفری شامل دو گروه آزمایش و یک گروه گواه گمارش شدند. گروه آزمایش اول 12 جلسه تحت زوج درمانی به شیوه سایکودرام مورنو (1969) و گروه آزمایش دوم نیز 12 جلسه تحت زوج درمانی رفتاری تلفیقی کریستنسن و همکاران (2014) قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از مقیاس تجدید نظر شده تاکتیک‌های حل تعارض استراوس (1996) به دست آمد و با آزمون تحلیل واریانس چند متغیره و اندازه‌گیری مکرر در نرم افزار spss22 تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که زوج درمانی به شیوه سایکودرام بر حمله جسمی (52/11F= و 001/0P=) و خشونت روانی (74/12F= و 001/0P=) و مذاکره غیر خشن (84/58F= و 001/0P=) در فرم قربانی و به ترتیب حمله جسمی (96/17F= و 001/0P=)، خشونت روانی (08/17F= و 001/0P=) و مذاکره غیر خشن (45/89F= و 001/0P=) در فرم پرخاشگر موثر بوده است. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از اثربخشی زوج درمانی به شیوه سایکودرام بر کاهش حمله جسمی و خشونت روانی و افزایش مذاکره غیر خشن در زوجین متعارض و ماندگاری آن در طی زمان بود. بنابراین متخصصان سلامت و درمانگران می‌توانند برای بهبود تاکتیک‌های حل تعارض بین زوجین از روش زوج درمانی به شیوه سایکودرام در کنار سایر روش‌های درمانی استفاده کنند.
Aim: The aim of the present study was to compare the effectiveness of Psychodrama Couple Therapy and Integrated Behavioral Couple Therapy (IBCT) on improving conflict resolution tactics of contradictory couples. Method: The method of this semi-experimental study is pre-test/post-test with a control group and a follow-up phase. The statistical population included all conflicting couples who referred to Dramatherapy Center of Iran in 2019. The sample of this study includes 36 persons (18 couples) who referred to Dramatherapy Center of Iran who were selected by the available sampling method. Then they were assigned in 3 groups of 12 persons including two experimental groups and one control group. The first experimental group underwent 12 sessions of Psychodrama Couple Therapy by Moreno (1969) and the second experimental group underwent 12 sessions of Integrative Behavioral Couple Therapy by Christensen et al. (2014). Data were obtained by using Conflict Tactics Scale (CTS2) by Straus (1996) and analyzed by methods of repeated measure analysis of variance using spss22 software. Results: The results of this study showed that Psychodrama Couple Therapy reduced physical assault (F=11.52 and p=0.001) and psychological violence (F=12.74 and p=0.001) and increased non-violent negotiation (F=58.84 and p=0.001) in the victim form and respectively physical assault (F=17.96 and p=0.001), psychological violence (F=17.08 and p=0.001) and non-violent negotiation (F=89.45 and p=0.001) in the aggressive form. Conclusion: The results indicated the effectiveness of Psychodrama Couple Therapy on reducing physical assault and psychological violence and increasing non-violent negotiation in conflicting couples and its durability over time. Therefore, health professionals and therapists can use Psychodrama Couple Therapy along with other treatment methods to improve couples' conflict resolution tactics.
ملخص الجهاز:
نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از اثربخشی زوج درمانی به شیوه سایکودرام بر کاهش حمله جسمی و خشونت روانی و افزایش مذاکره غیر خشن در زوجین متعارض و ماندگاری آن در طی زمان بود.
یک مفهوم سازی چند بعدی از خشونت و راهبردهای حل تعارض در زوجین ارائه شده است که از تاکتیک های منفعلانه همچون بحث و گفتگوی آرام تا حملات فیزیکی خشن در نوسان است (پناهی و همکاران ، ١٣٩٦)؛ این مفهوم سازی مشتمل بر پنج بعد مذاکره ، پرخاشگری روانشناختی، حمله جسمانی، اجبار جنسی و صدمه است (استراوس ، ٢٠١٦).
به عنوان مثال نتایج پژوهش سودانی و همکاران (١٣٩٩) نشان میدهد زوج درمانی رفتاری تلفیقی بر بهبود تاکتیک های حل تعارض زنان قربانی خشونت همسر موثر بوده است .
بنابراین این پژوهش به سوال زیر پاسخ خواهد داد: ١- آیا بین اثر بخشی زوج درمانی به شیوه سایکودرام با زوج درمانی رفتاری تلفیقی بر تاکتیک های حل تعارض زوجین تفاوت وجود دارد؟ روش پژوهش پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش اجرا نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون -پس آزمون با گروه گواه است .
نتایج پژوهش پناغی و همکاران (١٣٩٧) جهت بررسی پایایی، روایی و ساختار عاملی مقیاس تجدیدنظر شده تاکتیک های حل تعارض نشان میدهد در نمونه ایرانی تحلیل سه عاملی با استفاده از سه خرده مقیاس حمله جسمی، خشونت روانی و مذاکره نسبت به سایر تحلیل ها مناسب تر است .
بحث و نتیجه گیری نتایج پژوهش نشان میدهد با کنترل پیش آزمون بین گروه قبل و بعد از آموزش ، بین اثربخشی زوج درمانی به شیوه سایکودرام و زوج درمانی رفتاری تلفیقی بر تاکتیک های حل تعارض تفاوت معناداری وجود دارد.
(
, 
, 
)
