خلاصة:
با توجه به اهداف پژوهش حاضر پس از بررسی آمار و اطلاعات بارشهای حوزة آبخیز هراز و با توجه به کمبود آمار طولانیمدت در منطقه موردمطالعه، درنهایت 3 ایستگاه پنجاب- هراز، کرسنگ- هراز و محمودآباد- هراز در بخشهای مختلف این رودخانه از کوهستانی تا جلگهای در دوره مشترک آماری 44 ساله از سال آبی 48-1347 تا 91-1390 انتخاب شدند. پس از تجزیهوتحلیل تغییرات بارشهای سالیانه ایستگاههای انتخـاب شده نتایج آزمون حداقل مربعات به روش گشتاورهای معمولی و بیشینة درستنمائی برای مقایسه با روش گشتاورهای خطی استخراج شدند. مجموع مربعات باقیمانده در روش گشتاورهای خطی نیز با برنامه کامپیوتری نوشته شده برای توزیعهای موردپژوهش، محاسبه گردیدند. با توجه به نتایج این پژوهش و با استفاده از روش نمره دهی و رتبهبندی مشخص میشود در ایستگاه پنجاب- هراز روش بیشینة درستنمائی دارای کمترین مجموع مربعات خطا، یعنی مجموع نمره 6 دارای بهترین برازش با دادههای بارش سالیانه بوده است و روش گشتاورهای معمولی و خطی با دارا بودن نمرة کل 15 بهصورت مساوی در رتبههای بعدی قرار دارند. در ایستگاه کرسنگ- هراز روش بیشینة درستنمائی دارای مجموع نمرة 10 و بهترین برازش با دادههای بارش سالانه بوده است و پسازآن به ترتیب روش گشتاور معمولی با مجموع نمرة 14 و روش گشتاور خطی با مجموع نمرة 15 قرار دارند. در ایستگاه محمودآباد هم روش بیشینة درستنمائی با به دست آوردن مجموع نمرة 3 بهترین روش منتخب در این ایستگاه بوده است و پسازآن روش گشتاور معمولی و روش گشتاور خطی به ترتیب با مجموع نمرات 6 و 15 قرار دارند.
The purpose of this study was to compare the statistical parameters of maximum annual precipitation in the watershed of Haraz River located in the central part of the Alborz Mountains. After reviewing the data of precipitation in Haraz watershed and considering lack of long-term statistics in the study area, Panjab-Haraz, Karsang-Haraz and Mahmoudabad-Haraz stations in different parts of the river from mountain to plain in 44-year statistical period from the water year of 1968-69 to 2011-2012 were selected. The annual precipitation frequency analysis of the selected stations was performed and the results of the Residual sum of squares (RSS) test were extracted by the method of ordinary moments and the maximum likelihood at this stage to be compared with the linear moments method. Residual sum of the squares in the linear moment method were also calculated by a computer program for the studied distributions. The results showed that in general, normal moment and maximum likelihood methods in selected stations have better fit and less RSS. The results of scoring and ranking the best selected method and distribution also showed that in all three selected stations, the maximum likelihood method with the minimum RSS was the best fit with the annual maximum precipitation data.
ملخص الجهاز:
با توجه به نتايج اين پژوهش و با اسـتفاده از روش نمره دهي و رتبه بندي مشخص مي شود در ايستگاه پنجاب - هراز روش بيشـــينـۀ درســـتنمائي داراي کمترين مجموع مربعات خطا، يعني مجموع نمره ٦ داراي بهترين برازش با داده هاي بارش سـاليانه بوده است و روش گشتاورهاي معمولي و خطي با دارا بودن نمرٔە کل ١٥ به صورت مسـاوي در رتبه هاي بعدي قرار دارند.
سؤال اصلي اين پژوهش به صورت زير است : 1 Stedinger 2 Feizei and Islamyan 3 Simafar 4 Alizadeh 5 Mahdavi اسـتفاده از کدام روش محاسـبه پارامترهاي آماري و کدام توزيع در ايسـتگاه هاي انتخاب شده داراي خطاي کمتر و دقت بالاتري در محاسبه بارش ساليانه اين منطقه است ؟ پاسخ صحيح به اين سؤال ازجمله اهداف اصلي اين تحقيق است .
در تحقيقي که بوســتالا و 13 همکاران (٢٠١١) روي چهار زير حوزه در ايرلند انجام دادند به بررســي تأثير تغيير اقليم روي دبي ســيلاب پرداخته و 1 Lof and Hardison 2 Vogel 3 Hosking 4 Eagleson 5 Fiering 6 Salas and Smith 7 Guttman 8 Markovich 9 Kalinin 10 Yevjevich 11 Vogel 12 Lall 13 Bastola ابتدا با آناليز حسـاسـيت دبي هاي سـيلابي نسبت به پارامترهاي دما، بارش و تبخير و تعرق دريافتند که دبي پيک بيشترين حسـاسـيت را نسبت به بارش دارد، سپس با استفاده از گشتاورهاي خطي به جداسازي مناطق همگن پرداخته و به تعيين دبي پيک در آينده با اســتفاده از پارامتر بارش پرداختند بتول ١ (٢٠١٠) در تحقيقي که در يکي از حوزه هاي آبخيز ترکيه انجام داد به بررســي اثر ايســتگاه هاي غيرهمگن (ناجور) در يک منطقه و تأثيري که روي پيش بيني دبي پيک با دوره بازگشـت هاي مختلف مي گذارد پرداخت .