خلاصة:
رهبران سیاسی، هیات‌های دیپلماتیک، دادرسان، وکلای دادگستری، نمایندگان پارلمان‌ها و ... از مصونیت‌های ویژه‌ای برخوردارند. کارمندان دولت نیز به مثابه نیروی انسانی موثر در تصمیم‌گیری و انجام امور اجرایی، نقش انکارناپذیری دارند. پرسش اصلی پژوهش پیش رو، آن است که آیا مصونیت اداری کارمندان دولت نیز قابل پذیرش است یا نه؟ فرضیه پژوهش، آن که مصونیت مطلق کارمندان به دلیل اقتضائات اصل حاکمیت قانون، مردود است اما وجوهی از مصونیت نسبی آنان به استناد قانون‌مندی اداره، توجیه منطقی دارد که در نوع رابطه میان کارمندان با مقام‌های مافوق خود و نیز در رابطه آنان با اشخاص ثالث دیده می‌شود. مصونیت یاد شده، ضمن آن که به مثابه امتیازی ویژه برای کارمندان است، مسئولیت‌گریزی مطلق آنان و سوءاستفاده از اختیارات از رهگذر نقض قانون و لوازم فرعی آن را منتفی می‌سازد. از این رو، کارمندان در برابر مقام‌های مافوق از حیث برخورداری از استقلال حرفه‌ای و عدم مسئولیت ناشی از دستورات غیرقانونی آنان و نیز بهره‌مندی از حمایت قضایی در برابر اشخاص ثالث از مصونیت برخوردارند. شهروندان نیز در صورت نقض قوانین جاری از سوی کارمندان، حق تعقیب آنان در مراجع صلاحیت‌دار را دارند. از این رو، این امتیاز ویژه، استقلال و پویایی ساختار اداری را به موازات قانون‌مندی و رعایت حقوق شهروندان ذینفع، تامین می‌کند.
Political leaders, diplomatic missions, judges, lawyers, members of parliament, etc. have special immunities. Government employees also have an undeniable role to play as effective human resources in decision-making, and executive affairs. The main question of the forthcoming research is whether the administrative immunity of government employees is also acceptable or not? The research hypothesis that the absolute immunity of employees is rejected due to the requirements of the rule of law, but aspects of their relative immunity based on the legitimacy of the administration, has a logical justification in the type of relationship between employees and their superiors and their relationship Seen with third parties. This immunity, while being a special privilege for employees, eliminates their absolute irresponsibility and abuse of power by violating the law and its ancillary equipment. Therefore, employees have immunity from superior authorities in terms of professional independence and irresponsibility resulting from their illegal orders, as well as the enjoyment of judicial protection against third parties. Citizens also have the right to be prosecuted by the competent authorities in case of violation of current laws by employees. Hence, this special privilege ensures the independence and dynamism of the administrative structure in parallel with the rule of law and respect for the rights of the citizens concerned.
ملخص الجهاز:
در ايــن ميــان ، ايــن پرســش مطــرح ميشــود کــه آيــا ميتــوان بــه مصونيــت اداري کارمنــدان دولــت قائــل بــود يــا خيــر؟ در پاســخ ميتــوان ايــن فرضيــه را مطــرح کــرد کــه مصونيــت مطلــق کارمنــدان بــه دليــل اقتضائــات اصــل حاکميــت قانــون مــردود اســت ، امــا وجوهــي از مصونيــت نســبي آنــان بــه اســتناد قانون منــدي اداره توجيــه منطقــي دارد کــه بــه اســتقلال حرفــه اي و نــوع رابطــه ميــان کارمنــدان بــا مقام هــاي مافــوق خــود مربــوط اســت .
مصونيـت مطلـق بـه دليـل تعلـق بـه دوره پيشـاقانون و عصـر مسـئوليت ناپذيري دولت هـا و بـه تبـع آن ، کارگـزاران و کارمنـدان آن هـا در زمـان اجـراي قانـون و برقـراري دولت هـاي قانون منـد چنـدان قابـل دفـاع نيسـت و وظيفـه کلـي دولت هــا بــه مبــارزه بــا خودکامگــي،١٠ در همــه ســطوح و از جملــه در عرصــه اداري، در عمــل بــه آن پايـان داده اسـت .
مصونيـت اداري در ايـن پژوهـش ، ناظـر بـه امتيـازي ويـژه اسـت کـه کارمنـدان بخش هـاي اداري و اجرايـي بـه سـبب انجـام وظايـف قانونـي محولـه و بـراي تأميـن اسـتقلال خـود در تصميم گيـري حرفــه اي در برابــر مقام هــاي مافــوق خــود و نيــز اشــخاص ثالــث از آن بهره منــد ميشــوند.
مصونيت هاي حرفه اي برخــي از کارمنــدان در انجــام وظايــف حرفــه اي خــود از نوعــي اســتقلال و مصونيــت نســبي بــه ايــن شــرح برخوردارنــد: بـر اسـاس تبصـره ٢ مـاده ٢٢ قانـون رسـيدگي بـه تخلفـات اداري: »اعضـاي هيئت هـاي رسـيدگي بــه تخلفــات اداري را نميتــوان در رابطــه بــا آراي صــادره تحــت تعقيــب قضايــي قــرار داد، مگــر در صــورت اثبــات غــرض مجرمانــه .
از سـوي ديگـر، ايـن امتيـاز ويـژه بـه اسـتناد قانـون و در چارچـوب آن اسـت ، بــه ايــن معنــي کــه در صــورت نقــض قانــون يــا ســوء اســتفاده از اختيــارات محول شــده ، از کارمنــد ســلب مصونيــت ميکنــد.
(
, 
, 
)
