خلاصة:
این مقاله به تحلیل و ارزیابی ادله‌ای پرداخته است که نظریات مطرح در باره تعدد قرائتها از دین به آن تمسک کرده‌اند. با توجه به اینکه تعدد قرائتها از دین چالش‌های مهمی را در حیطه قلمرو معرفت دینی پدید آورده است، ضرورت دارد که ادله مطرح شده ارزیابی شود. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی، انتقادی است. نتایج این تحقیق حکایت از این دارد که مهم‌ترین دلیل این نظریات، توجیه طبیعی بودن رخداد تعدد قرائتها از طریق مبانی کثرت‌گرایی دینی «جان هیک» و هرمنوتیک فلسفی در نسبیت فهم است. لیکن با توجه به اینکه این مبانی، به نسبی‌گرایی معرفت دینی منجر می‌شود و این نظریات سعی کرده‌اند از این لوازم فرار کنند، نظریات آن‌ها دچار تناقض درونی شده است. استدلال به تنوع معرفتی در اجتهاد و معارف طولی دین، نیز هر چند ممکن است مواردی از تعدد قرائت را به دنبال داشته باشد، اما چنین تنوع معرفتی با مدعای اصلی که مبتنی بر مبانی ذکر شده است، تفاوت بسیار دارد.
This article has analyzed and evaluated the evidences that the theories about the multiple readings of religion have relied on. Considering that the multiplicity of readings of religion has created important challenges in the field of religious knowledge, it is necessary to evaluate the arguments presented. The research method in this article is analytical-critical. The results of this research indicate that the most important reason for these theories is the justification of the naturalness of the phenomenon of multiple readings through the foundations of religious pluralism of John Hick and philosophical hermeneutics in the relativity of understanding. But considering that these foundations lead to the relativism of religious knowledge, and these theories have tried to escape from these supplies, their theories have suffered internal contradictions. Arguing for epistemic diversity in ijtihad and longitudinal studies of religion, although it may lead to cases of multiple readings, but such epistemic diversity is very different from the main claim based on the mentioned foundations.
(
, 
, 
)
