خلاصة:
در داستانهای ادبیات عامه. بهویژه داستانهایی که ریشه در فرهنگ پیش از اسلام دارند. زن بهعنوان
مظهر هستی و زایش, گرامی داشته میشود؛ به این ترتیب. زنان در سای حمایت نیروهای ایزدی قرار
میگیرند. از گزند حوادث در امان میمانند و کشتن آنان. همچون کشتن پادشاهان نکوهش میشود.
اندیشة گرامیداشت و تقدس زن. در سنتهاء متاسک و باورهای آیینی مردم نیز بازتاب مییاید؛
زیارتگاهها و مکانهای مقدس زنانه و ارتباط زن با عنصر آب. نمودهای معنادار استمرار این اندیشه
در فرهنگ مردم هستند. این پژوهش با روش اسنادی, مصادیق تقدس زنان را در فرهنگ و ادبیات
عامه بررسی کرده و به تبیین جایگاه زن در فرهنگ و ادبیات عامة مردم ایران پرداخته است. گسترهة
مورد مطالعه: برخی آثار ادب عامة پیش از دوره صفوی, همچون ابومسامنامه. دارابنامة طرسوسی.
سمک عیارء فیروزشاهنامه و نیز برخی افسانههای شفاهی و باورها و آداب و رسوم مردم ایران است.
نتایج پژوهش حاکی از این است که تقدس زن در ادبیات عامه. با تفکرات ضد زن در ادبیات رسمی
در تقابل قرار میگیرد و جایگاه ارزشمند زن در فرهنگ مردم ایران را نشان میدهد.
ملخص الجهاز:
تقدس زن در ادبيات و فرهنگ عامه (تاريخ دريافت : ١٤٠١/٧/٢٦؛ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/١٢/٥) 1 زهرا محمدحسني صغيري چکيده در داستان هاي ادبيات عامه ، به ويژه داستان هايي که ريشه در فرهنگ پيش از اسلام دارند، زن به عنوان مظهر هستي و زايش ، گرامي داشته ميشود؛ به اين ترتيب ، زنان در سايۀ حمايت نيروهاي ايزدي قرار ميگيرند، از گزند حوادث در امان ميمانند و کشتن آنان ، همچون کشتن پادشاهان نکوهش ميشـود.
اين پژوهش با روش اسنادي، مصاديق تقدس زنان را در فرهنـگ و ادبيـات عامه بررسي کرده و به تبيين جايگاه زن در فرهنگ و ادبيات عامۀ مردم ايران پرداخته اسـت .
(خالقيمطلق ، ١٣٨٦: ٢٢،٣١،٣٩) اين پژوهش ، با استناد به جايگاه زن در اسـاطير ايرانـي، بـه تـداوم ايـن ديـدگاه در فرهنگ ، باورها و آداب و رسوم مردم ايران پرداخته و با مطالعۀ برخي از آثار ادب عامه ، نشان داده است که ديدگاه تقدس زن در ادبيات عامۀ ايران نيز ادامه يافته است .
گسترة مورد مطالعۀ اين پـژوهش ، برخـي از آثـار ادب عامـۀ پـيش از دوره صفوي، همچون ابومسلم نامه ، داراب نامۀ طرسوسي، سمک عيـار، فيروزشـاه نامـه و نيـز برخي افسانه هاي شفاهي و باورها و آداب و رسوم مردم ايران است .
همچنين با بررسي مصاديق مختلف اين موضوع و انعکاس آن در فرهنـگ و آداب و رسوم مردم ايران و گسترة مشخصـي از داسـتان هاي ادب عامـه (کـه ريشـه در فرهنگ اساطيري ايران دارند)، ارتباط موارد يادشده را با پيشينۀ باورهاي اساطيري نشان ميدهد و ضمن تبيين ريشۀ ايـن باورهـا، تصـريح ميکنـد کـه انديشـۀ تقـدس زن ، در فرهنگ و ادبيات عامۀ ايران تداوم يافته و در روساخت هاي گوناگون در زنـدگي مـردم جاري و باقي مانده است .