خلاصة:
علاوه بر تاثیراتی که فضای مجازی بر ساختار اجتماعی و سبک زندگی بشر داشته است، ادبیات و زبان انسان را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده و از جهاتی باعث رشد و بالندگی و از جهاتی موجب سستی و زیان آن شده است. در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی معایب فضای مجازی بر زبان و ادبیات فارسی در دانشآموزان پرداختهایم، یافتههای پژوهش حاکی از آن است که: از آنجا که دانشمندان علم زبان بر این باورند که تنها شکل ماندگار و مورد اعتمادتر یک زبان، شکل نوشتاری آن است و نه شفاهی، اما در این زمینه رشد روز افزون فضای مجازی و کاربرد زبان برای انتقال اندیشه و ارتباط میان انسانها باعث شده متاسفانه زبان محاوره و شفاهی در کسوت کتابت، جای نوشتار را بگیرد و این شبیهسازی اثرات مخربی بر چگونگی بهرهگیری درست از زبان فارسی داشته است. تاثیرات چشمگیر گسترش فناوری و دنیای دیجیتال بر تمامی ابعاد جامعه احساس میشود. عرصه زبان و ادبیات نیز از گزند دنیای مجازی در امان نبوده و امروزه این فضا دچار برخی آسیبهای زبانی و ادبی شده است. آمیختن زبان شعر و نثر شاعرانه با زبان معیار علمی، یکسان نبودن سبک نوشتاری، کاربرد وسیع شکستهنویسی، آشفتگی رسمالخط و دخالت سلیقههای شخصی، وجود غلطهای املایی بیشمار، مبهم بودن جملات بهدلایلی چون نامعلوم بودن جای ضمیر، حذفهای نابجا، جملات مرکب و طولانی، بیتوجهی به معنای دقیق کلمات و تاثیر پذیرفتن بیش از حد از زبان محاوره، راه یافتن واژگان بیگانه مخفی، انتقادهای شدید و تند خارج از قواعد نقد و ادب، پژوهشهای عامهپسند و استفاده از حروف غیر فارسی برای نگارش (فینگلیش) تنها بخشی از آسیبهای فضای مجازی به زبان فارسی است.
ملخص الجهاز:
آفت و آسيب اصلي انتشار آثار سست در فضاي مجازي آنگاه بيشتر خود را نشان ميدهد که اين نويسندگان جوان و اغلب کم سواد در توهم حقيقت اين فضا غوطه ميخورند» (شفاعي، ٨٩: ١٣٨٦) و تعريف و تمجيدها يا به اصطلاح «لايک هاي خوانندگانشان را حقيقي ميپندارند و گمان ميکنند که اثري بينقص ارائه داده اند 527 سال چهارم ، شماره پنجاه و پنجم ، تابستان ١٤٠٢ علاوه بر اين امر برخي از مخاطبان فضاي مجازي، قرائت درستي از آثار منتشر شده ندارند که ميتواند روايت ها و قرائت هاي کژ و مژي از شعر [يا نوشته ] داشته باشد و چه بسا او را نسبت به آن متن ادبي براي هميشه بيعلاقه کند (بيابانکي، ٨٣: ١٣٨٦).
استفاده از واژه هاي بيگانه و بيهويت واژه هاي دخيل در زبان فارسي از گذشته تاکنون همواره وجود داشته و اغلب در بطن زبان نيز پذيرفته شده اند، در واقع «همين که ملتي يکي از محصولات کشاورزي يا صنعتي را از کشور ديگر به دست آورد يا 528 سال چهارم ، شماره پنجاه و پنجم ، تابستان ١٤٠٢ بعضي قواعد و آداب تمدن و فرهنگ را از ملت هاي ديگر اقتباس کرد، غالبا لفظي را که بر آن معني دلالت داشته نيز عينا يا با مختصر تغييري ميپذيرد ناتل خانلري، ج ١، ٩٩: ١٣٩٥)، اما اگر نياز به تغيير احساس شود فرهنگستان زبان و ادب فارسي وظيفه دارد برابر نهادهاي مناسب رابراي اين دسته از کلمات ايجاد کرده و پيشنهاد دهد.