خلاصة:
تاثیرات تکوینی افعال نیک و بد انسان از منظر آیات و روایات، ویژگیهایی دارند. شناخت این ویژگیها اولین گام در طراحی و پذیرش اجتماعی الگوهای رفتاری و سبک زندگی اسلامی است. بر اساس این تحقیق که در مقام گردآوری به روش کتابخانهای و در مقام تحلیل و داوری به روش اسنادی تحلیلی، انجام شده است مهم-ترین ویژگی این است که تلازم میان تاثیرات تکوینی افعال اختیاری نیک اجتماعی و جاری شدن نعمتها در جامعه، قطعی است ولی این تلازم در جانب افعال اختیاری بد اجتماعی و نقمتها و نیز آثار تکوینی افعال نیک و بد فردی، قطعی نیست و ممکن است به دلایلی منتفی شود. عدم دلالت بهره مندی از دنیا بر خوب بودن انسان، فراجنسیتی بودن تاثیرگذاری افعال اختیاری انسان بر تکوین، تناسب و همانندی میان افعال اختیاری انسان و ابتلائات تکوینی و نیز هماهنگی میان ابتلائات تکوینی افعال اختیاری با نظام احسن از دیگر ویژگیهای این تاثیرگذاری است. بنابراین، سبک زندگی اسلامی، بیشترین و کاملترین تناسب و هماهنگی را با نظام تکوین خواهد داشت و بیشترین منفعت را متوجه انسان و سایر مخلوقات میکند.
The formative effects of good and bad human actions have characteristics from the perspective of verses and traditions. Knowing these characteristics is the first step in designing and social acceptance of Islamic behavior patterns and lifestyle. According to this research, which was carried out in the capacity of collecting in a library method and in the capacity of analysis and judgment in the analytical document method, the most important feature is that the synergy between the formative effects of voluntary social acts and the flow of blessings in the society , is certain, but this association is not certain in the case of socially bad optional verbs and punishments, as well as the developmental effects of individual good and bad verbs, and it may be ruled out for some reasons. The lack of benefit from the world does not mean that humans are good, the transsexuality of the influence of human voluntary actions on development, the proportionality and similarity between human voluntary actions and developmental afflictions, as well as the harmony between the developmental afflictions of voluntary actions with the Ahsan system are other characteristics of this influence. Therefore, the Islamic way of life will have the greatest and most complete harmony and harmony with the system of development and will bring the greatest benefits to humans and other creatures.
ملخص الجهاز:
این قانون تکوینی بر یک اصل قرآنی استوار است که بیان میکند جزای احسان، جز احسان نیست: هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ؛ (الرحمن، 60) آری مگر جزای احسان جز احسان میتواند باشد؟ طبق این آیه، خدا احسان بندگان را بدون تلافی و جبران نمیگذارد و با احسانی نظیر آن و یا بیشتر و برتر جزا میدهد (شیخ طوسی، بیتا، 9، 482؛ طباطبایی، ۱۴۱۷، 19، 110؛ مکارم شیرازی، ۱۳۷۴، 23، 171)؛ بنابراین، ملازمه میان شیوع تقوا و اعمال صالح در میان افراد یک جامعه و دوام نعمت برایشان قطعی است تا جایی که اگر افراد جامعه در هنگام نزول بلا با نیت خالص به خدا پناه ببرند، شرایط آنها اصلاح میشود: وَ لَوْ أَنَّ النَّاسَ حِینَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ وَ تَزُولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعُوا إِلَی رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نِیاتِهِمْ وَ وَلَهٍ مِنْ قُلُوبِهِمْ لَرَدَّ عَلَیهِمْ کلَّ شَارِدٍ وَ أَصْلَحَ لَهُمْ کلَّ فَاسِد؛ (شریف الرضی، 257) و اگر مردم هنگامیکه سختیها به ایشان رو آورد و نعمتها از آنها زایل گردد، با نیتهای راست و دلهای شیفته به پروردگارشان پناه ببرند، آنچه ازدسترفته به آنها بازمیگرداند و هر فسادی را برای ایشان اصلاح میفرماید.
عدم دلالت بهرهمندی از دنیا بر خوب بودن انسان قطعی نبودن تلازم میان ابتلائات تکوینی و افعال اختیاری در جانب انتخابهای فردی و انتخابهای اجتماعی بد، بدین معناست که گناه و عصیان مانع از بهرهمندی از نعمتها و امکانات دنیوی نمیشود و ممکن است انسانها و نیز جوامع غیرتوحیدی به نعمتها و داشتههای مادی و دنیوی دست یابند؛ چراکه همه مردم در برابر اسباب و عوامل بهرهمندی از زندگی با یکدیگر برابر هستند و در این نسبت، فرقی بین مؤمن و کافر نیست.