خلاصة:
«شرح تحفةالعراقین»اثر«غلام محمد غوثی» ازفارسی نویسان سده دوازدهم است، وی دراین اثر کوشیده است تانکات برجسته اشعار خاقانی را با نمونه‌های علمی‌ادبی و تعاریف موجود همان دوره توضیح داده و همین سبب شده تا جزء بهترین شروح ادب فارسی به شمار آید و قطعا به دلیل دانش و اطلاعات سرشار و دقت فراوان شارح در فحص، بحث و بیان ظرافت لغت، دستور، معانی و بیان، راه گشای پژوهش‌گران و دانش‌جویان درشرح دشواری های ابیات «تحفةالعراقین خاقانی» خواهد بود. مقاله حاضر جستاری است در ارائه پاسخی مستدل به این پرسش های اصلی و محوری که گفتمان تصوف در کتاب شرح العراقین محمد غوثی چه ویژگی هایی دارد؟ روش تصوف اودر«شرح تحفةالعراقین» چیست؟متن نسخه اساس چه ویژگی هایی دارد؟ معانی و مفاهیم ابیات تحفه العراقین در سده 12 هـ .ق تا چه اندازه ای تغییر کرده و چگونه شرح داده شده است؟ غوثی این شرح را بر اساس ابیات «تحفةالعراقین» یا همان «ختم الغرایب» وبا استناد به آثار پیشینیان و از دیگر شروح نگاشته شده موجود بر این کتاب و قاموس دانان بزرگی چون فارابی و میرصدرالدین و قاموسهایی چون رساله معاینات، صاحب صحاح، حدود سنجری و...نگاشته است. شناسایی و تصحیح این آثار، علاوه بر جایگاه ادبی خاص خود در شرح و تفسیر دشواری های یکی از آثار مهم حوزه شعر، عرفان و تصوف، در تبیین گستره زبان فارسی در حوزه شعر نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش با روش تحلیل متن اثر و به شیوه قیاسی انجام شده است.
Sharh Tohfat Ol-Iraqin" is the work of Gholam Mohammad Ghowsi, he has tried to explain the important points of Khaghani's poems with scientific-literal examples and definitions of that era, and this is why it is considered one of the best explanations of Persian literature, and certainly one of the Persian writers of the twelfth century. Expressing the delicacy of words, grammar, meanings, and expression will pave the way for researchers and students in describing the difficulties of the verses of "Tohfat Ol-Iraqin Khaqani". Ghousi based this commentary on the verses of "Tohfat Ol-Iraqin" or the "Khatm Ol-Gharaeb" and quoting the works of the predecessors and other written commentaries on this book and great dictionaries such as Farabi and Mir Sadr al-Din and dictionaries such as Resaleye Moayenat, the owner of Sahah, Hodoode Sanjari, etc. have been written. Identifying and correcting these works, in addition to their special literary position in describing and interpreting the difficulties of one of the important works in the field of poetry, mysticism, and Sufism, is also of special importance in explaining the scope of the Persian language in the field of poetry. This research has been done by the method of text analysis of the work and in a deductive way.
ملخص الجهاز:
Research Findings Findings suggest that in this work, Ghowsi has tried to explain the important points of Khaqani's poems with the use of scientific and literary examples and existing definitions of the same period, and this is the reason why it is considered to be one of the best explanations of Persian literature.
In the published book of "Tuhfat al-Iraqayn", the commentary of "Gholam-Mohammad Ghowsi", a Sunni Muslim Persian writer and commentator, who in his work has simultaneously paid attention to several versions and compared and observed them, acquaints the reader more with the famous poet and genius of the sixth century, because of having and presenting information from the explanations of the predecessors and untying the literary points and terms of this divan.
(
, 
, 
)
