خلاصة:
ریشه مشترکات فرهنگی، ادبی و دینی ایران و هند را می‌توان از گذشته‌های بسیار دور جستجو کرد و بسیاری از مضامین و تمثیلات مورد استفاده در متون عرفانی ایرانی و هندی مشابه یکدیگر هستند. شباهت بین تصوف اسلامی با عرفان دیگر اقوام جهان، بی‌شک در خور توجه بسیار است، اگرچه ویژگی‌های مشترکی در تجارب عرفان جهان وجود دارد اما نباید انتظار داشت که همیشه و همه جا با کلمات مشابهی بیان شده باشند. در این مقاله شباهت‌های موجود در میان بعضی از آداب و آیین‌های دو مکتب عرفانی اسلامی و هندی بررسی شده است. از مطالعۀ دقیق منابع هندی و کتاب‌های صوفی فارسی، در روش‌های تربیتی و سیر و سلوک شباهت‌های زیادی دیده می‌شود که مهمترین آن‌ها عبارتند از: ارزش وجود انسان و اهمیت آن در ادبیات عرفانی ایران و هند، تجلی عشق و معرفت در عرفان ایرانی و هندی، تعدد منازل و مقامات سلوک، ارزش و اهمیت مقام دل، ارزش مقام پیر و مرشد، زهد و ریاضت، مبارزه با نفس، نظریۀ فنا.
The roots of the cultural, literary and religious commonalities of Iran and India can be traced back to the distant past, and many of the themes and allegories used in Iranian and Indian mystical texts are similar. The similarities between Islamic Sufism and the mysticism of other nations of the world are undoubtedly very noteworthy. Although there are common features in the experiences of world mysticism, one should not expect them to be expressed in the same words always and everywhere. This article examines the similarities between some of the customs and rituals of the two mystical schools of Islam and India. From a careful study of Indian sources and Persian Sufi books, there are many similarities in educational methods and conduct, the most important of which are: the value of human existence and its importance in mystical literature of Iran and India, the manifestation of love and knowledge in mysticism Iranian and Indian, the multiplicity of houses and authorities of conduct, the value and importance of the position of the heart, the value of the position of old man and mentor, asceticism and austerity, struggle against the soul, the theory of annihilation.
(
, 
, 
)
