خلاصة:
قدرت فرهنگی– اجتماعی یک کشور، از جمعیت، ایدئولوژی، روحیه ملی، فرهنگ و همبستگی ملی آن منبعث می‌شود. این عوامل بر قدرت دفاعی کشورها تأثیر گذارده، در تبیین سیاست‌ها، دکترین و راهبردهای دفاعی- امنیتی نقش اساسی دارند. یکی از مؤلفه‌های اصلی قدرت ملی، قدرت نظامی است که بکارگیری صحیح آن، مستلزم وجود قواعد بنیادین و هدایت‌کننده یا دکترینی است که این قدرت را در رسیدن به اهداف سیاسی یاری می‌کند. به عبارت دیگر، دکترین نظامی، مجموعه‌ای از نظرات و اندیشه‌های اصولی است که محیط ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی را بنا بر اقتضائات محیطی، برای کاربرد نیروهای نظامی تجزیه‌وتحلیل می‌کند و با توجه به شرایط محیطی، روش‌های مناسبی را برای اتخاذ تدابیر کلی دفاعی در زمان صلح و جنگ توصیه می‌کند. هدف این پژوهش، بررسی نقش عوامل فرهنگی- اجتماعی در تدوین دکترین نظامی ج.ا.ایران است. تحقیق از نوع کاربردی و توسعه‌ای بوده، روش تحقیق موردی- زمینه‌ای است. جامعه آماری تحقیق 480 نفر و حجم نمونه 86 نفر از صاحب‌نظران شاغل و بازنشسته در امور سیاسی، نظامی، فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی هستند که با روش تصادفی- طبقه‌ای انتخاب شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شاخص‌های قدرت فرهنگی- اجتماعی، شامل جمعیت و قومیت‌ها، ایدئولوژی، روحیه ملی، فرهنگ و همبستگی ملی بر انتخاب نـوع و تدوین دکترین نظامـی مؤثر هستند و مناسب‌ترین نوع دکترین نظامی با توجه به عوامل و شاخص‌های فرهنگی- اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، دکترین بازدارندگی است. 4 فرضیه تحقیق که اثبات شده‌اند به ترتیب اولویت عبارتند از: عامل جمعیت وقومیت ها در ایران، عوامل اعتقادی مذهبی، عامل روحیه ملّی، عامل فرهنگی وهمبستگی ملّی.
The cultural -social power is derived from the population, ideology, national spirit, culture and national cohesion. These factors play a key role in the defense power of a country and explaining the policies, doctrines and security-security strategies. One of the main components of national power is military power, which requires the existence of fundamental and guidance or doctrine rules that help this power achieve political goals. In other words, the military doctrine is a set of principles and ideas that analyze the national and international environment according to the conditions of the national, regional and international environment for the use of military forces and appropriate methods according to environmental conditions for the environmental conditions for the environmental conditions for the environment. It is recommended to take general defense measures in peace and war. This article seeks to formulate the role of socio -cultural factors in the formulation of military doctrine. Research is an applied type of development, and a contextual case research method. The statistical population of this study is 480 and the sample size of 86 employed and retired scholars in political, military, cultural -social, economic affairs selected by random, class. The results of this study indicate that the indicators of social cultural power, including populations, ideology, national spirit, culture, and national cohesion are the most effective in the country and are the most appropriate type of military doctrine according to the Islamic Republic of Iran's social cultural factors and cultural practices.
ملخص الجهاز:
نتايج پژوهش نشان ميدهد که شاخص هاي قدرت فرهنگي - اجتماعي ، شامل جمعيت و قوميت ها، ايدئولوژي ، روحيه ملي ، فرهنگ و همبستگي ملي بر انتخاب نـوع و تدوين دکترين نظامـي مؤثر هستند و مناسب ترين نوع دکترين نظامي با توجه به عوامل و شاخص هاي فرهنگي - اجتماعي جمهوري اسلامي ايران ، دکترين بازدارندگي است .
چراکه بروز اختلال در سلطه نخبگان بر خط مشيهاي امنيتي، موجب ايجاد آشـوب 184 ميشود و دخالت جناح هاي داخلي متعدد، باعث کند شدن سياست گذاري گرديده و موجـب ميشـود حکومت نتواند در بحران هاي فوريت دار، به طور مؤثر عمل کند(ماندل ، ١٣٧٩: ٦٩) بنابراين تحقيق و پـژوهش در مـورد مؤلفـه هاي قـدرت فرهنگـي و اجتمـاعي و تـأثير آن در انتخاب سياست ، راهبرد و دکترين نظامي از اهميت ويژه اي برخـوردار اسـت تـا مسـئولين کشـور بتوانند در هنگام تصميم گيري، هدف گذاري ملي و دفـاعي و تـدوين سياسـت هـاي اداره کشـور و تنظيم دکترين و سياست هاي نظامي، کليه شاخص هاي اجتماعي و ويژگيهاي فرهنگي مردم کشـور را دقيقاً ملحوظ نظر قرار داده ، اهدافي را انتخاب نمايند کـه ضـمن تـأمين منـافع اقشـار مختلـف و اکثريت قريب به اتفاق جمعيت کشور، اقليت ها را نيز از نظر دور نداشته و زمينـه هاي لازم و مناسـب را براي حداکثر بهره برداري ازعوامل اجتماعي و فرهنگي موجود و پشتيباني همه جانبه مـردم جامعـه از اهداف دفاعي- امنيتي را فراهم نمايند.
(
, 
, 
)
