خلاصة:
حاشیه‌نشینی در سطح جهان به‌ویژه در مناطق درحال‌توسعه، ارتباطی ناگسستنی با شهرنشینی مدرن دارد و در روند خود، به تکوین انواعی از شکاف‌های اجتماعی منتهی شده است. هدف این پژوهش بررسی حاشیه‌نشینی از منظر شکاف سنت و مدرنیته در پیرامون کلان‌شهر تهران است که به‌صورت توصیفی ـ تحلیلی و با دو روش مطالعه کتابخانه‌ای و ثانویه از طریق کلان‌داده‌ها، انجام شده است. مبنای کلان‌داده‌ها، مطالعات پیمایشی در دو منطقه حاشیه‌نشین جنوب شرقی تهران (خاتون‌آباد و حصار امیر) بود که با تفسیر کلیت سبک زندگی رایج در منطقه، مظاهر تلاقی سنت و مدرنیته مورد توجه قرار گرفت. بر اساس یافته‌های پژوهش، زمینه‌های حاشیه‌نشینی در تهران با برچیده شدن حصارهای ناصری در دوره پهلوی اول فراهم شد و با رشد شهرنشینی مدرن، تکنولوژی‌های صنعتی و... در دهه‌های بعد، سیل مهاجران به پیرامون این شهر سرازیر شدند. با تحولات ادراکی ـ شناختی در میان ساکنان جدید، صورت‌بندی نوینی از شکاف‌ها با محوریت سنت و مدرنیته در کلان‌شهر تهران تکوین یافت.
Marginalization in the world, especially in the developing regions, has an inseparable connection with modern urbanization and in its process, it has led to the formation of various social gaps. The aim of this research is to investigate marginalization from the perspective of the gap between tradition and modernity in the vicinity of Tehran metropolis, which was carried out in a descriptive-analytical way and with two methods of library and secondary study through big data. The basis of the big data was survey studies in two marginal areas of southeast Tehran (Khatunabad and Hesar Amir), which were taken into account by interpreting the general lifestyle common in the region, the manifestations of the intersection of tradition and modernity. Based on the findings of the research, the fields of marginalization in Tehran were provided by the dismantling of the Naseri fences in the first Pahlavi period, and with the growth of modern urbanization, industrial technologies, etc., in the following decades, a flood of immigrants poured into the vicinity of this city. With the perceptual-cognitive changes among the new residents, a new arrangement of gaps centered on tradition and modernity was formed in the metropolis of Tehran.
ملخص الجهاز:
مطالعه تجربه زیسته حاشیه نشینی در کلان شهر تهران از چشم انداز شکاف سنت و مدرنیته راضیه امیری رز،١محمدرحیم عیوضی ٢، ابراهیم برزگر٣، مصطفی ابطحی 4 (دریافت : ١٤٠١/٠٨/٠٢ - پذیرش نهایی: ١٤٠٢/٠٤/١٤ ) چکیده حاشیه نشینی در سطح جهان به ویژه در مناطق درحال توسعه ، ارتباطی ناگسستنی با شهرنشینی مدرن دارد و در روند خود، به تکوین انواعی از شکاف های اجتماعی منتهی شده است .
در ایران نیز با محوریت تهران ، تجربه جدیدی از ارتباط اقشار سنتی غالباً مهاجر با مؤلفه های زندگی مدرن در مناطق حاشیه نشین شکل گرفته و حاشیه نشینان ، بازنماییهای از وضعیت خود ساخته اند که شاکله فهم آن ها از وضعیت حاشیه نشینی است (جعفری کافیآباد و عبدی، ١٤٠٠: ١٨١) .
هنگامیکه درنتیجه دستاوردهای مدرن تکنولوژیک ، در جامعه روستایی و شهری، تغییرات بنیادینی در زمینه فعالیت های اقتصادی و روابط اجتماعی به وجود میآید، مازاد نیروی انسانی به مراکز بزرگ شهری سرازیر میشوند؛ اما ازآنجاکه شهر امکانات کافی برای جذب این نیروی انسانی ندارد، آن ها را پس زده و به حاشیه یا جایی که حداقل امکانات عرضه میشود، پرتاب میکند (حسین زاده دلیر، ١٣٧٠) .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار (٢) عوامل افزایش حاشیه نشینی پیرامون شهر تهران نتیجه گیری؛ مهم ترین مسئله این پژوهش ، بررسی تجربه زیسته حاشیه نشینی و نقش شکاف سنت و مدرنیته به عنوان بنیان های فرهنگی ـ اجتماعی و اقتصادی مؤثر در شکل گیری آن است .
(
, 
, 
)
