ملخص الجهاز:
"هارون الرشید(139 تا 170 ه) او پنجمین خلیفهء عباسی است،در زمان این خلیفه که دست پروردهء یحیی بن خالد برمکی بود بازار علم و ادب رونقی تازه گرفت و بغداد به وجود علما و شعرا و ادبای نامی آراسته شد و علومی که در زمان منصور رواج یافته بود توجه مردم گردید و با سرعتی بیاندازه روی به وسعت و کمال نهاد و شمارهء مترجمین رو به به فزونی گذارد،در زمان این خلیفه بود که افکار دانشمندان برای فراگرفتن فلسفه مستعد شد زیرا مسلمانان به آموختن طب رغبت بسیار داشتند و استادان طب در آن زمان بیشتر از غیر عرب بودند و چون دانستن فلسفه از شروط طب محسوب میشد و عموما به فلسفه هم آشنائی داشتند و گاهی از مسائل فلسفی سخن میراندند و بدین سبب افکار مسلمین نیز به فلسفه متوجه گردید لیکن به تصور اینکه مسائل فلسفی مخالف اصول مذهب است از اقدام به ترجمه و تعلیم آن خودداری میکردند در آن زمان قدر و قیمت کتابهای علمی به خوبی معلوم شد و از کتاب ملتهای متمدن آنچه را بدست میآورد به بغداد میفرستاد و به طبیب خود یوحنا بن ماسویه دستور داده بود که از آن کتب آنچه را در فلسفه نیست ترجمه کند و در زمان هرون بود که کتاب اقلیدس برای نخستین مرتبه ترجمه و به ترجمه هرونی معروف شد از تأسیسات هرون، بیت الحکمه بود که آن را دار الحکمه و خزانة الحکمه گفتند،بیت الحکمه در زمان مأمون پسر هرون اهمیتی به سزا یافت و مرکز ترجمه و تألیف و مطالعه و استنساخ کتب و ضبط وحفظ نوشتههای علمی گردید."