خلاصة:
در ادبیات غنایی یکی از زیباترین موضوعاتی که شاعران به آن میپردازند، عشق است. سنایی یکی از این شاعران است که این مضمونها از مضامین اصلی شعر آن به شمار میآید. عشق در شعر این این شاعر دارای ویژگی خاصی است. عشق به معشوق آسمانی و زمینی در اشعار او دارای بسامد هست که عشق آسمانی بر عشق زمینی برتری و ارجحیت دارد.. دربارهی سنایی واشعار او تا کنون مقالههای زیادی نوشته شده است، اما تا به حال دربارهی موضوع مولفهها و جلوه هایی عشق، در قصاید این شاعر پژوهش یا بررسیای صورت نگرفته است، بنابراین پژوهشگردر این پژوهش به صورت تحلیلی –توصیفی و با تکیه بر منابع کتابخانهای وبا هدف شناخت و آشنایی بیشتر با این مضمون در اشعار سنایی به بررسی جلوه هایی عشق در قصاید سنایی پرداخته است و یافتههای پژوهش نشان میدهد که عشق و مترادفات آن در شعر وی بسامد بالایی دارد و عشق آسمانی بر عشق زمینی میچربد.
ملخص الجهاز:
دربارهی سنایی واشعار او تا کنون مقالههای زیادی نوشته شده است، اما تا به حال دربارهی موضوع مولفهها و جلوه هایی عشق، در قصاید این شاعر پژوهش یا بررسیای صورت نگرفته است، بنابراین پژوهشگردر این پژوهش به صورت تحلیلی –توصیفی و با تکیه بر منابع کتابخانهای وبا هدف شناخت و آشنایی بیشتر با این مضمون در اشعار سنایی به بررسی جلوه هایی عشق در قصاید سنایی پرداخته است و یافتههای پژوهش نشان میدهد که عشق و مترادفات آن در شعر وی بسامد بالایی دارد و عشق آسمانی بر عشق زمینی میچربد.
این برداشت ازمفهوم «عشق» تا قرن ششم هم در بین شعرای فارسی زبان مرسوم است و «عشق» همان محبت یک انسان به انسان دیگر است و میتوان به وفور در شعر شاعرانی همچون فردوسی، عنصری، فرخی و منوچهری مضامین عاشقانه به همان معنی طبیعی و ظاهری آنها را یافت.
اگر عرفا از زلف و خال و ابرو سخنی به میان میآورند معنی رمزی و عرفانی آنها مد نظر است و اگر از سلمی و لیلی سخن میگویند منظورمعشوق ازلی و حقیقی است اما نکته قابل توجه این است که اگر «عشق» و مفاهیم عاشقانه چه به صورت مجازی و چه به صورت حقیقی را از ادبیات جدا کنیم خواه ادبیات عرب، خواه ادبیات فارسی چیزی جزموضوعات مدحی و مراثی و گاه هجو هزل باقی نمیماند.
«سنایی» شاعر رند و قلندر وسرمستی است که با نوشیدن درُد درد «عشق»، سیر و سلوک درونی را در جهت دست یافتن به گنج و معرفت حقیقی به اتمام رسانیده و آن گنج را درکنج ویرانه دلش دریافته است به همین دلیل پژوهشگر در این مقاله به بررسی جایگاه عشق در قصاید سنایی غزنوی میپردازد امید است این اثــــــر اثر تحقیقی راهگشای دانشجویان رشته ادبیات باشد.