بررسی فرم شناختی ژانرهای شعری ادبیّات عاشیقی در عصر صفویّه و قاجار مقالة

مؤلف: حاجی حاتملو، جواد ؛ غيبی، سيّد محمودرضا ؛ صراطی، ژيلا ؛

بهارستان سخن تابستان 1402 - شماره 60 ، B (Azad University (‎26 صفحة - من 101 إلی 126 )

الکلمات المفتاحية: شعر شفاهی شعر عاشیقی ژانرهای شعری صفویّه و قاجار Oral poetry poetry genres Qajar Safavid love poetry شعر عاشیق ادبی فرم آذربایجان

fa en

خلاصة:

شعر عاشیق‌های آذربایجان از ناب‌ترین آفرینش‌های ادبی وهنری و از ژانرهای مختلف فولکلور آذربایجان است که به واسطة ذوق هنری مردم و توانمندی کم‌نظیر زبان ترکی از لحاظ ایده، مضمون، شکل و فرم جایگاه منحصر به فردی را در ادبیّات شفاهی داراست و با شاخ و برگ عنصر فرهنگی خود در زبان عاشیق‌ها جذابیّت خاصی خلق می‌کند، شعر شفاهی ادبیّات عاشیقی در عصر صفوی با ظهور عاشیق قربانی شروع می‌شود که با زبان حماسی خود افق جدیدی در ادبیّات شفاهی ادبیّات عاشیقی می‌گشاید، به تبع آن شاعران، عاشیق‌ها و نقّالان قالب‌های مختلف شعری را با توجّه به موقعیّت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه، شکل‌های متفاوتی به وجود می‌آورند که حائز اهمّیّت فراوان در ادبیّات عامیانه دنیاست. این مقاله نیز تلاش نموده است تا شعر عاشیقی را از عصر صفوی تا قاجار از منظر فرم شناسی مورد بررسی قرار دهد و با این هدف به این سوال پاسخ دهد که هنر عاشیق‌های آذربایجان در ژانرهای مختلف در صورت بندی و فرم شناختی چگونه است

ملخص الجهاز:

بررسی فرم‌شناختی ژانرهای شعری ادبيّات عاشیقی در عصر صفويّه و قاجار جواد حاجی حاتملو 1 ، شهریار حسن‌زاده* 2 ، سیّد محمودرضا غیبی 3 و ژیلا صراطی 4 چکیده شعر عاشیق‌های آذربایجان از ناب‌ترین آفرینش‌های ادبی وهنری و از ژانرهای مختلف فولکلور آذربایجان است که به واسطة ذوق هنری مردم و توانمندی کم‌نظیر زبان ترکی از لحاظ ایده، مضمون، شکل و فرم جایگاه منحصر به فردی را در ادبيّات شفاهی داراست و با شاخ و برگ عنصر فرهنگی خود در زبان عاشیق‌ها جذابیّت خاصی خلق می‌کند، شعر شفاهی ادبيّات عاشیقی در عصر صفوی با ظهور عاشیق قربانی شروع می‌شود که با زبان حماسی خود افق جدیدی در ادبيّات شفاهی ادبيّات عاشیقی می‌گشاید، به تبع آن شاعران، عاشیق‌ها و نقّالان قالب‌های مختلف شعری را با توجّه به موقعیّت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه، شکل‌های متفاوتی به وجود می‌آورند که حائز اهمّیّت فراوان در ادبيّات عامیانه دنیاست. پیشینة پژوهش در حوزة مطالعات شعر عاشیقی مقالات کمی به زبان فارسی منتشر شده است از آن جمله می‌توان به مقالة حمید سفیدگر شهانقی با عنوان «نگاهی به ادبيّات عاشیق‌های آذربایجان»(۱۳۸۲)؛ مقالة جمیل ویشلقی با عنوان «بررسی انواع شکل (فرم) اشعار عاشیق‌های آذربایجان» (۱۳۸۶) و مقاله «صدای ساز تو ابری شد و به گریه نشست» (۱۳۷۶) که توسّط امین صدیقی نوشته شده، اشاره کرد. روانی و سیالی وزن و موسیقی داخلی واژگان به کار رفته در نوع ادبی قوشما، سبب شده است که عاشیق‌های مؤلّف، بیشتر به آن بپردازند؛ به طوری که از میان 80 آهنگ اصلی موسیقی عاشیقی، 51 مورد آن براساس فرم شعری قوشما اجرا می‌گردد.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول