سیر و سلوک عرفانی و اهداف آن از منظر سیدحیدر آملی و پاتانجلی مقالة

این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و با رویکردی تطبیقی به مقایسه و توصیف سیر و سلوک از منظر سیدحیدر آملی به‌عنوان نماینده عرفان اسلامی شیعی و پاتانجلی بنیانگزار مکتب فلسفی یوگا می‌پردازد، بر اساس مطالعات انجام‌گرفته، مکتب یوگا دارای دیدگاهی افراطی و زهدی خشک است که هدف آن تنها ازکارانداختن ذهن، فکر، عواطف و احساسات و جسم برای رسیدن به سامادهی است که در سکوت و سکون مطلق به‌دست‌می‌آید. این مکتب گرچه خداباور است اما سیر و سلوک در آن صرفاً برای رسیدن سالک به آگاهی مطلق روحی است. لیکن در مکتب عرفانی آملی که مبتنی بر عرفان اسلامی با قرائت شیعی است، هدف از سیر و سلوک تقرب به درگاه الهی، تخلق به اخلاق‌الله و فانی شدن در افعال و صفات و ذات خداوند است که با روش متعادل و متناسب با ظرفیت‌های سالک و بر اساس آموزه‌های وحیانی دین مبین اسلام و سیره معصومین علیهم السلام می‌توان به آن دست‌یافت. با توجه به گسترش یوگا در جهان و ایران که به‌دلایل مختلف به شرایط نگران‌کننده‌ای رسیده‌است، مطالعات پژوهشی به‌خصوص با رویکرد مقایسه‌ای درباره مکتب یوگا بسیار اهمیت دارد. این مطالعات موجب‌می‌شود ابعاد گوناگون یوگای کلاسیک روشن‌شود و با مقایسه عرفان اسلامی می‌‌توان برتری‌های عرفان اسلامی را نسبت به آن نشان‌داد. این پژوهش بخشی از این برتری‌ها را نشان‌می‌دهد.

In this article, the mystical behavior is examined from Seyyed Haydar Amuli’s point of view as a representative of Shi’a Islamic mysticism, and Patanjali’s as the founder of the school of Yoga. This research was done by library method and comparative approach. This study shows that Yoga is based on extreme asceticism. Although Yoga is the belief in God, but the walk and conduct in it is not for unity with God, but it is only the work of the mind, thoughts, emotions and body. In Yoga, it is important to achieve absolute silence and absolute stillness, which is considered to be the achievement of soul consciousness. This state is called Samadhi .But according to the Islamic mysticism, the main goal of mystical behavior is to get closer to God. Annihilation, from his point of view, is becoming mortal in God's actions, attributes, and nature .Amuli's method of conduct is a balanced method based on revelation teaching .Now that Yoga is expanding in the countries of the world and Iran, this type of comparative studies is absolutely necessary. By expressing the similarities and differences between Islamic mysticism and Yoga, we show the superiority of Islamic mysticism over Yoga in the theoretical and practical fields. This research refers to a part of these superiors.