صکوک‌الدلیل حماسه‌ای مضحک به تقلید از شاهنامه مقالة

مؤلف: میرزایی، علی پدرام ؛ تاجبخش، پروین ؛ یزدانی، حسین ؛ مرادی، ایوب ؛

کهن نامه ادب پارسی پاییز و زمستان 1401، سال سیزدهم - شماره 2 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎22 صفحة - من 349 إلی 370 )

الکلمات المفتاحية: یغمای جندقی نقیضه بورلسک صکوک‌الدلیل حماسۀ مضحک Sokkal-Adal Yaqma Jandaghi parody Mock Epic Burlesque حماسی حماسه طنز یغما شاعر بـه بـا الدلیل

fa en

خلاصة:

ابوالحسن یغمای جندقی از شاعران عصر قاجار است که مفاسد روزگار خود را با طنز به نقد کشیده است. از شگردهای او نقیضه‌پردازی از شاعران پیشین سبک خراسانی و عراقی است. مثنوی «صکوک‌الدلیل» منظومه‌ای564 بیتی در هجو یکی از همعصران اوست که شاعر در سرایش آن به شاهنامۀ فردوسی نظر‌ دارد. این مقاله براساس مؤلفه‌های حماسۀ مضحک به مطالعۀ شکل، ساختار و درون‌مایۀ‌ «صکوک‌الدلیل» می‌پردازد و آن را با انواعی چون نقیضه و بورلسک مقایسه می‌کند. یغما با بهره‌گیری از روش نقیضه پردازی می‌کوشد در اشعارش خلاقیت را جایگزین تقلید نماید. او در این کار تا حدودی موفق بوده است؛ اما گاه تغییر آهنگ از لحن حماسی به لحن تعلیمی و تلفیق آن دو با هم این منظومه را از یکپارچگی سبکی به دور ساخته است.

ملخص الجهاز:

صکوک الدلیل حماسه ای مضحک به تقلید از شاهنامه بشیر نیکدل کلاشمی * علی پدرام میرزایی **، پروین تاجبخش ***، حسین یزدانی ****، ایوب مرادی ***** چکیده ابوالحسن یغمای جندقی از شاعران عصر قاجار است که مفاسد روزگار خود را با طنز به نقـد کشیده است . پلارد(Pollard) نیز حماسة مضحک و بورلسک را یکی مـی دانـد و معتقد است : حماسه والاترین شکل ادبی ، گسترة وسیعی را برای تحریف های طنز ایجاد می کند، چه از طریق تحقیر مستقیم و چه از طریق تمجید مسخره آمیز. در این منظومه شاعر از دیگر داستان های شاهنامه مانند جنگ هـای افراسـیاب بـا ایرانیان ، داستان سیاوش ، بیژن و منیژه برای استهزای قهرمان مضحک با تقابل و تضاد و مقایسـه بهره می برد. ٥ قهرمان مضحک چنان که پیشتر اشاره شد شاعر دراین اثر بر اساس ویژگی های حماسة طنز به شخصیت منظومة خود، منش قهرمانی می بخشد و در جای جای داستان با مجاز به علاقـة تضـاد و ذم شـبیه بـه مدح این قهرمان را از رستم برتر می داند. ٥ حوادث داستانی مضحک یکی از ویژگی های حماسه را داستان و حوادث داستانی آن می دانند، با این کـه در حماسـه هـا مجموعه ای از وصف ها، خطبه ها و تصـویرها وجـود دارد امّـا همـة ایـن عناصـر نسـبت بـه داستانی بودن در مرتبه بعدی قرار دارنـد. یغما نیز در توصیف شخصیت داستان ، از این عناصر استفاده کرده است ؛ آوردن تقابل هـای گونـاگون از شخصـیت داستان که گاه با مدح و گاه با هجو همراه و سبب آرایة «افتنان » شده اسـت .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول