خلاصة:
حق بهره‌مندی از پیشرفت‌های علمی، ازجمله فنّاوری‌های نوین، همواره یکی از حقوق اساسی بشر قلمداد شده است. یکی از این فنّاوری‌های نوین، فنّاوری هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی نوعی هوش است که در دهۀ 1950 متولد شد و بخشی جدایی‌ناپذیر از انقلاب دیجیتال است. پیشرفت هوش مصنوعی و کاربرد آن در بسیاری از شئونات زندگی انسان، به‌ویژه حوزۀ حقوق بشر، شیوۀ زندگی انسان‌ها را متحول کرده است. در پژوهش پیش‌رو، تأثیر به‌کارگیری هوش مصنوعی بر نظام حقوق بشر بین‌الملل با روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی و استفاده از ابزار کتابخانه‌ای بررسی شده است. نتایج پژوهش حاضر، حاکی از آن است که به‌کارگیری هوش مصنوعی در مصادیق گوناگون از حقوقِ شناخته‌شده در نسل‌های چندگانۀ حقوق بشری (نسل اول، دوم و سوم) تأثیرات مثبت و منفی دارد و قابلیت آن را دارد که به‌منزلۀ یکی از مصادیق نسل چهارم حقوق بشر (دکترین فنّاوری) در نظر گرفته شود؛ همچنین به‌منظور رفع مسائل و تأثیرات منفی احتمالی اقدامات قانونی در سطح ملی و بین‌المللی با هدف قاعده‌گذاری و تقویت فرایندهای مشارکتی انجام شده است.
The right to benefit from scientific advances, including new technologies, has always been considered one of the fundamental human rights; one of these new technologies is artificial intelligence technology. Artificial intelligence is a type of intelligence that was born in the 1950s and is an integral part of the digital revolution. The progress of artificial intelligence and its application in many aspects of human life, especially human rights, has transformed people's way of life. This research investigates the impact of artificial intelligence on the international human rights system using the descriptive analytical research method and library tools. The results of this research indicate that the use of artificial intelligence on different examples of known rights in multiple generations of human rights (first, second and third generation) has positive and negative effects and can be one of the examples of the fourth generation of rights (doctrine of technology). Additionally, to address the issues and potential adverse impacts, legal actions have been implemented at both national and international levels with the goal of setting standards and enhancing cooperation.
(
, 
, 
)
