خلاصة:
ادیان آسمانی با تنوعی که در طول تاریخ از آن برخوردار بودهاند، قوانین خاص خود را نیز داشتهاند. رسول آخرین، حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله ، با شروع تعالیم آسمانی
خویش دین اسلام را دین سهل و آسان معرفی کرده و با تعابیر مختلفی یک مفهوم مشخص را به ما معرفی نموده است و آن اینکه: «من به دین حنفی سهل و آسان مبعوث
گشتهام». «حنیف» به کسی گفته میشده که بر دین ابراهیم علیهالسلام بوده و «سمحه» به معنی دینی است که در آن هیچگونه ضیق و سختی در کار نباشد. عسقلانی میگوید: یکی از
اصحاب رسول مکرم اسلام صلیاللهعلیهوآله وقتی مشاهده نمود که کودکان در مسجد به بازی مشغول هستند، به طرف آنها رفت و مانع آنان شد، رسول رحمت رو به او کرده و فرمود:
کودکان را واگذار تا یهود بدانند که در دین ما فسحت و گشایش است و من به شریعت حنفیه سمحه مبعوث گشتهام».
ملخص الجهاز:
"در مورد این حدیث، باید گفت پیامبر صلیاللهعلیهوآله سیرهای متناسب با تعالیم شریعت داشته است که در اینجا به مواردی از آن اشاره میشود: الف- آموزش دهید و سخت مگیرید محقق گرانقدر، صاحب حدائق الناضره، که در مباحث خویش دین نبوی را وسیع تر از آسمان و زمین معرفی میکند که سمحه و سهله را آیین خود ساخته است، به کلمات برخی از فقها ایراد گرفته و یکی از رفتارهای پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله را به عنوان درسی برای همه محققین ذکر مینماید: روایت شده است اعرابی وارد مسجدی شد و بعد از مدتی گوشهای از مسجد را به نجاست آلوده نمود، نماز گزاران به سوی آن اعرابی بی توجه و جاهل حمله بردند تا او را ادب نمایند، اما پیامبر صلیاللهعلیهوآله آنان را از این کار بازداشت، سپس دستور داد آن را با آب تطهیر نمایند و فرمود: «علموا و یسروا و لا تعسروا؛ آموزش دهید، آسان بگیرید و سختی در دین روا مدارید» (محقق بحرانی، پیشین).
ج - یهود بداند دین ما فسیح است در مورد سیره سمحه نبوی، عسقلانی به یکی دیگر از موارد زیبا اشاره میکند: «یکی از اصحاب رسول مکرم اسلام صلیاللهعلیهوآله وقتی مشاهده نمود کودکان در مسجد به بازی مشغول هستند، به طرف آنها رفت و مانع آنان شد، رسول رحمت رو به او کرده و فرمود: «دعهم لتعلم الیهود أن فی دیننا فسحة و انی بعثت بحنیفیة سمحة؛ کودکان را واگذار تا یهود بدانند که در دین ما فسحت و گشایش است و اینکه من به شریعت حنفیه سمحه مبعوث گشتهام» (عسقلانی، پیشین، ص156)."