خلاصة:
در ابتداء مقاله به تعریف تزکیه که پیراستن نفس از بدیها و آلودگیها است اشاره شد. سپس در تعریف واژه آموزش(تعلیم)از میان تعاریف مختلف این تعریف موردنظر قرار گرفت:آموزش،ایجاد عوامل،زمینه‌ها و شرایط مناسب است تا دانش‌پژوه واجد دانشی گردد. در تعریف اصول نیز بعد از ریشه‌یابی آن این تعریف لحاظ گردید:اصول،مفاهیم،نظریه‌ها و قواعد نسبتا کلی است که در بیشتر موارد صادق است... در قسمت اصلی مقاله با استناد به دو آیه کریم دیدگاههای حضرت امام(قدس‌سره)در رابطه با اهمیت و علت تقدم تزکیه بر تعلیم بحث شد.سرانجام به نقش اعمال این اصل و همچنین زیان ناشی از عدم اعمال این اصل در آموزش و پرورش،آموزش عالی و حوزه‌های علمی اشاره شد.نتیجه‌گیری مقاله این شد که این اصل اساسی در نظام تعلیم و تربیت اسلامی باید در تمام مراحل و فعالیتهای آموزش و پرورش موردتوجه جدی قرار گیرد.
ملخص الجهاز:
"2-نقش پرورش در مراکز آموزش امام(ره)عقیده دارند در صورتی که این اصل اساسی تربیتی در دانشگاه‌ها و مدارس موردتوجه قرار گیرد و بدان عمل بشود،می‌تواند نقش سازنده‌ای به عهده بگیرد؛لذا می‌فرمایند:«مدرسه‌های ما،دانشسراهای ما،دانشگاه‌های ما و همهء مدارس علوم،چه اسلامی و یا غیراسلامی،اینها اگر چنانچه در آن تربیت باشد،تزکیه باشد،آنها می‌توانند خدمت بکنند و برای بشر سعادت هدیه بیاورند و همه سعادتهای بشری از علم و ایمان و تزکیه است»(انتشارات امیرکبیر،2631:923).
نمونه‌های عینی در تعلیم و تربیت اسلامی در توضیح کلام امام(ره)باید یادآور شد که مسأله همراه بودن تزکیه و تعلیم و اولویت قائل شدن برای تزکیه در طول قرنها همواره بشدت موردتوجه بوده است و علما و دانشمندان بزرگ اسلامی،نه تنها بدان اهتمام تمام مبذول داشته‌اند،بلکه تعداد بسیاری از طریق سیر و سلوک و تزکیه نفس و یاری جستن از خداوند به حقایق علمی دست یافته،مشکلات و معضلات علمی خویش را از طریق توسل به منبع فیاض حل کرده‌اند که برای نمونه به دو مورد اشاره می‌شود: نمونه اول شیخ الرئیس ابو علی سینا،عالم،فیلسوف و پزشک دنیای اسلام می‌گوید:«من هرگاه در یک مسأله علمی دچار حیرت و سرگشتگی می‌شدم و حد وسط و رمز کشف مجهول را نمی‌یافتم،به مسجد می‌رفتم و نماز دوگانه‌ای در برابر خدای یگانه می‌گزاردم و در نتیجهء این برکات ایمان و توجه به خداوند درهای بسته به رویم گشوده می‌شد و مشکلات و ناهمواریهای علمی برای من آسان می‌گشت»(مرکز آموزش مدیریت دولتی،بی‌تا:63)."
(
, 
, 
)
