خلاصة:
شناخت «حقیقت عرش» همواره از مسائل پیچیده و پراهمیت برای دانشمندان و صاحبان علم و معرفت بوده که دلیل آن آیات شریفة قرآن مانند: «الرّحمن علی العرش استوی»(طه، 5) و روایات مرتبط بوده که بهصراحت از عرش سخن گفته است؛ بنابراین اندیشمندان دینی از جمله مفسران و متکلمان در این باره به فحص و جستوجو پرداختهاند. هدف پژوهش این است که با بررسی مفهوم حقیقی عرش، با توجه به ضرورت شناخت آن در حوزة جهانشناسی و خداشناسی و معارف الهی، درصدد پاسخی روشن به برخی ابهامها مانند تفکر مشبهه و مجسمه باشد که در این موضوع وجود دارد. روش تحقیق، کتابخانهای و تحلیلی است و دستاورد پژوهش با توجه به احادیث امام رضا (ع) بهخصوص روایت خواجه اباصلت از امام رضا (ع)، این است که عرش الهی جسم نیست و حقیقتی مستقل و از جنس حقایق غیبی و در مرتبة عوالم مجردات است و مراد از حقیقت عرش، جایگاه تدبیر و مدیریت و ربوبیت الهی و مقامی است که منشا صدور احـکام عـالم بوده و همه اوامر الهی به سوی آن منتهی میشود و عرش، علم الهی نیز به شمار میرود.
Review:Knowing the "truth of the Throne" has always been a complex and important issue for scientists and scholars, due to the noble verses of the Qur'an such as: "Al-Rahman Ali Al-Arsh Estavi" (Taha: 5), and related narrations that are explicitly from Throne has spoken. Therefore, religious thinkers, including commentators and theologians, have researched and researched in this regard. The purpose of this study is to examine the true meaning of the Throne, considering the need to know it in the field of cosmology and theology and divine knowledge, seeks a clear answer to some ambiguities such as similar thinking and sculpture that exist in this subject.The research method is library and analytical and the result of the research according to the hadiths of Imam Reza PBUH, especially the narration of Khajeh Abaslat from Imam Reza PBUH, is that the divine throne is not a body and is an independent truth of unseen truths and in the order of abstract worlds. And what is meant by the truth of the Throne is the place of divine providence, management, and lordship, and the position which is the source of the issuance of the rulings of the universe and to which all divine commands lead, and the Throne is also considered the divine knowledge.
ملخص الجهاز:
مقاله پژوهشي واکاوي روايت خواجه اباصلت از امام رضا (علیه السلام) مبني بر عدم جسمانيت عرش خداوند دريافت : ۱٤۰۱ ۳ ۱۱ پذيرش : ۱٤۰۱ ٤ ۱۸ رضاجمالي ۱،حميدموذني بيستگاني ۲ چکيده شـناخت «حقيقـت عـرش » همـواره از مسـائل پيچيـده و پراهميـت بـراي دانشـمندان و صاحبـان علـم و معرفــت بــوده کــه دليــل آن آيــات شــريفۀ قــرآن ماننــد: «الرحمــن علــي العرش اســتوي »(طه ، ٥) و روايـات مرتبـط بـوده کـه به صراحـت از عـرش سـخن گفتـه اسـت ؛ بنابرايـن انديشـمندان دينـي از جملـه مفسـران و متکلمـان در ايـن بـاره بـه فحـص و جسـت وجو پرداخته انـد.
بررسي بـر اسـاس تطابـق عوالـم هسـتي نيـز بـه قاعـده تشـکيک در وجـود اين طـور اسـت کـه : هـر موجـودي کـه خداونـد متعـال در عالـم عقـل و معنـي آفريـده اسـت ، بـراي آن شـبيهي در عالـم مثـال مي باشـد و هـر آن چـه در عالـم مثـال اسـت ، لـذا قلـب انسـان کامـل کـه مفهـوم معنـوي و نـه جسـماني آن مـراد اسـت نيـز، مي توانـد يکـي از مصاديـق عـرش الهـي باشـد کـه ايـن نظريـه نيـز بـا رواياتـي کـه از امـام رضـا (علیه السلام) نقـل شـد، همخوانـي دارد و عدم جسـمانيت عرش را ترسـيم ميکنــد.