خلاصة:
چکیدهداستان ها و روایت های اسطوره ای که امروزه به دست ما رسیده دارای ریشه های کهنی است که گاهی پیشینۀ آن به دوران مهاجرت آریاییان به ایران می رسد. این اسطوره ها با گذشت زمان و با تغییرات و دگرگونی های تمدن ایرانی، شکل نخستین و اولیّه خود را از دست داده و دارای افزوده هایی شده اند. اسطورۀ آرش در فرهنگ ایرانی، اسطوره‌ای بسیارکهن می باشد؛ به نحوی که نخستین متنی که بدان اشاره ای کوتاه دارد کتاب اوستا است. پس از اوستا در متون فارسی میانه و کتاب های تاریخی عصر اسلامی، با جزئیات بیشتری شاهد حضور این اسطوره هستیم. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و شناسایی سیرِ تغییر و تحول اسطوره آرش و بیان هنجارشکنی هایی است که بالاخص در دوره معاصر درباره این اسطوره در کتب ادبی-تاریخی شکل گرفته؛ لذا در پیِ پاسخ به این سؤال هستیم که چه تفاوت هایی در منابع کهن در ذکر اسطوره آرش وجود دارد و هنجارگریزی این اسطوره در ادب معاصر فارسی چگونه است؟ نتایج پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از گرد آوری مطالب کتابخانه ای انجام پذیرفته، نشان از آن دارد که اسطورۀ آرش در عصر معاصر از نو، روایت می شود و نویسندگان در روایت خود به الگوهای کهن اسطوره توجه نداشته و به بیان دیگر هنجار شکنی کرده اند. تقابل های دوگانه خیر و شر همواره در اسطوره آرش وجود داشته و در دوره معاصر به واسطه مصلت اندیشی و اغراض شخصی برخی افراد، شاهد هنجارگریزی در بیان این اسطوره می باشیم.
abstractMythological stories and narratives that have reached us today have ancient roots that sometimes date back to the time of Aryan migration to Iran. With the passage of time and with the changes and transformations of Iranian civilization, these myths have lost their original form and have had additions. The myth of Arash is a very ancient myth in Iranian culture; In such a way that the first text that has a brief reference to it is the book of Avesta. After the Avesta, in Middle Persian texts and historical books of the Islamic era, we witness the presence of this myth with more details. The main goal of the current research is to investigate and identify the course of change and evolution of the myth of Arash and to express the violations of norms that have been formed in literary-historical books about this myth especially in the contemporary period. Therefore, we are looking for an answer to the question, are descriptive-analytical method and using the collection of library materials, show that the myth of Arash is re-narrated in the contemporary era, and the authors did not pay attention to the ancient patterns of the myth in their narration. In other words, they broke the norm. The dual confrontations of good and evil have always existed in the myth of Arash, and in the contemporary era, due to the selfishness and personal goals of some people, we are witnessing deviation from the norm in the expression of this myth.
(
, 
, 
)
