خلاصة:
امضاء یک نوشته از نظر ماهوی، عمل حقوقی ارادی انشائی و یک طرفه است که اثربخشی آن علاوه بر اهلیّت صاحب امضاء، مستلزم دو شرط یعنی قصد فعل و نتیجه می باشد. از نظر شکلی نیز باید علامت انحصاری چرخش دست، اثر انگشت و یا مهر باشد. امضاء اگر کامل باشد موجب دو اثر حقوقی و قضایی می شود؛ به این نحو که اولاً، متضمّن اراده ظاهری در ایجاد عمل حقوقی انشائی موضوع نوشته مانند ایجاب، قبول ، فسخ و یا اخباری مانند اقرار، شهادت و ادعا است؛ ثانیاً، نوشته را به سند تبدیل می کند اما امضاء کامل چیست و نقص در امضاء چگونه است؟ ملاک و مبنای آن چه بوده و از چه ضمانت اجرا و آثاری برخوردار است؟ مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی به هر یک از این سؤالات پاسخ داده و چنین نتیجه گرفته که امضاء به معنای عامّ آن ممکن است واحد یا متعدّد بوده و اصالتاً یا نیابتاً صورت گیرد؛ در هر مورد، قانون، قرارداد یا اعلان مؤثّر مشخّص می کند که استثنائاً امضاء، متعدّد باشد. امضاء ناقص نسبت به عمل حقوقی موضوع نوشته و تبدیل نوشته به سند مؤثّر نیست، لیکن می تواند حسب مورد «علّت» و «دلیل» مسئولیّت مدنی قراردادی و خارج از قرارداد و یا کیفری صاحب آن باشد.
Signing a writing is, in essence, a voluntary creation and one-sided legal act, the effectiveness of which, in addition to the ability of the signatory, requires two conditions, namely, the intention to act and the result. Formally, it should be the exclusive mark of hand rotation, fingerprint or stamp. If the signature is complete, it causes two legal and judicial effects in such a way that, firstly, it involves the apparent will in creating a creative legal act, the subject of the writing such as offer, acceptance, rescission or declarative such as confession, testimony and claim. Secondly, but what is a complete signature and what is the defect in the signature? What is its criterion and basis and what is its sanction? The present article answers each of these questions with a descriptive-analytical method and concludes that the signature in its general meaning may be single or multiple and is made in principle or representationally. In each case, the law, contract or effective declaration specifies that the signature is complete or incomplete. Incomplete signature is not effective, but as the case may be, it can be the cause and reason of civil, contractual and criminal responsibility for its owner.
ملخص الجهاز:
امضاء اگر کامل باشد موجب دو اثر حقوقي و قضايي مي شود؛ به اين نحو که اولا، متضمن اراده ظاهري در ايجاد عمل حقوقي انشائي موضوع نوشته مانند ايجاب ، قبول ، فسخ و يا اخباري مانند اقرار، شهادت و ادعا است ؛ ثانيا، نوشته را به سند تبديل مي کند اما امضاء کامل چيست و نقص در امضاء چگونه است ؟ ملاک و مبناي آن چه بوده و از چه ضمانت اجرا و آثاري برخوردار است ؟ مقاله حاضر با روش توصيفي - تحليلي به هر يک از اين سؤالات پاسخ داده و چنين نتيجه گرفته که امضاء به معناي عام آن ممکن است واحد يا متعدد بوده و اصالتا يا نيابتا صورت گيرد؛ در هر مورد، قانون ، قرارداد يا اعلان مؤثر مشخص مي کند که استثنائا امضاء، متعدد باشد.
٢ به نظر مي رسد در اين مورد بايد به چند نکته توجه داشت : نکته اول اين است که اگر شرايط استناد به لزوم تعدد امضاء فراهم باشد نوشته مزبور حتي عليه امضاء کننده نيز سنديت نخواهد داشت ؛ يعني آثار حقوقي و قضايي سند که قبلا راجع به آنها بحث شد مح ق نمي شوند و فقط ممکن است امضاء به عمل آمده ، «علت » و «دليل » جرم و يا شبه جرم بوده و در تحقق و اثبات مسئوليت کيفري و مدني مؤثر باشد.