خلاصة:
در مقاله حاضر آهنگ سه نوع سئوال در گونه محاورهای زبان فارسی توصیف می شود: «سئوالات استفهامی، بله/خیر و پژواکی». نمایش و تحلیل این آهنگها پس از ضبط صدای چهار گویشور، با استفاده از نظام نواخت و فاصله نما و نرم افزار پرت در چهارچوب واجشناسی لایه ای انجام شدهاست. نتایج حاصل نشان میدهد که گروههای تکیه ای در سه گونه فوقالذکر اغلب از تکیه زیروبمی یکسان L+H* برخوردارند. تفاوت این سه گونه در نواختهای مرزنمای گروه تکیه ای و گروه آهنگی است. درحالی که جملات سئوالی استفهامی اغلب با نواخت پایانی l L%به پایان میرسند، مشاهده شد که جملات سئوالی پژواکی با زیروبمی بالا، یعنی با نواخت مرزنمایh H% تمام میشوند. از طرفی، سئوالات بله/خیر با وجود چیدمانی شبیه به جملات اخباری، هجاهای تکیهدار با درجه زیروبمی بالاتر دارد و نواخت مرزنمای گروه آهنگی در انتهای جمله از نوع H% است. دیرش واکهای نیز در واکه آخر این سئوالات چشمگیر است.
The present study is a description of the intonational properties of three different kinds of interrogatives in colloquial Persian: yes/no questions, WH-questions, and echo questions. This study has been done in the framework of the autosegmental-metrical theory of intonation, with the help of Praat software and ToBI. The results, which are based on the utterances recorded, show that the Persian Accentual Phrase (AP) with the pitch accent (L+)H* is present in all question types. So the differences among them are because of their Accentual Phrase boundary tones and Intonational Phrases. While WH-questions often end in a low Intonational Phrase boundary tone (l L%), Echo questions end in a high tone (hH%). However, Yes/no questions, whose structures is similar to declaratives’, are characterized by a high Intonational Phrase boundary tone (H%), and have greater pitch syllables. Duration of the Last vowel is considerable in these questions, too.
ملخص الجهاز:
از طرفي، سئوالات بله /خير با وجود چيدماني شبيه به جملات اخباري، هجاهاي تکيه دار با درجه زيروبمي بالاتر دارد و نواخت مرزنماي گروه آهنگي در انتهاي جمله از نوع %H است .
com 3- ToBI 4- praat 5- Autosegmental-Metrical Phonology 6- Accentual phrase boundary tone 7- Pitch accent 8- Accentual phrase boundary tone 9- Intonational phrase تاريخ دريافت : ١٣٩٢/٦/٩ تاريخ پذيرش: ١٣٩٢/٨/١ ١- مقدمه در مقاله حاضر با اين فرض که آهنگ جملات سئوالي گوناگون با يکديگر و همچنين با جملات اخبـاري متفاوت است ، از نظام قراردادي نواخت و فاصله نما١ براي برچسب زدن زيروبمي صدا در شناخت ماهيـت آهنگ برخي از سئوالات زبان فارسي و تفاوتشان با يکديگر، استفاده شد.
پ) تکيه هاي زيروبمي و نواخت هاي کناري شامل نواخت هاي زير (H) و بم (L)اند و اين دو نواخت براي توصيف نظام آهنگ زبان کافي است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٢: آهنگ جمله سئوالي با کلمه پرسشي چندهجايي ?uri ræftiejomɑ cs (به تصویر صفحه مراجعه شود)شکل ٣: آهنگ جمله سئوالي با کلمه پرسشي تک هجايي ?i goftɂæli c همانگونه که در شکل ديده ميشود در اين جملات، کلمه پرسشي هم در حالت چندهجايي و هم در حالت تک هجايي، آخرين کلمه اي است که تکيه زيروبمي مرکزي *H دارد؛ يعني پس از کلمه پرسشي، گروههاي ديگر يک نواخت پيوسته l خواهند بود و جمله نيز با نواخت مرزنماي گروه آهنگي %L پايان ميپذيرد.
شباهت آهنگ آنها در وجود تکيه زيروبمي روي کلمه پرسشي است که اغلب به شکل (*H(L+)) و تفاوتشان در نواخت مرزنماي پايان جمله است .