خلاصة:
در این پژوهش قصد بر آن است تا فرایندهای فکری کودکان و نوجوانان در درک طرحوارههای تصوری (جانسون، 1987) جملات فارسی بررسی و سپس نتایج با نظریه شناختی ژان پیاژه 1973 تطبیق داده شود. سوالاتی که در این پژوهش مطرح است این است که چگونه کودکان 7-11 سال طرحوارههای تصوری را درک مینمایند ؟ و اینکه درک طرحوارههای تصوری در نوجوانان 11-15 سال نسبت به کودکان 7-11 سال چگونهاست؟ دو مرحله رشد شناختی عملیات عینی و صوری (ژان پیاژه، 1973) در این پژوهش مدنظر است. برای رسیدن به نتیجه از روشهای میدانی(پرسشنامه) و اسنادی استفاده شده است. در نهایت آنکه پاسخ کودک و نوجوان در هر سنی که باشد نشانگر ماهیت مفاهیم یا طرحوارههای آنها در همان سن است. نوجوانان طرحوارههای تصوری(مفاهیم انتزاعی) را خیلی خوب درک میکنند و طرحوارههای تصوری در افکار آنها قابل درکتر از کودکان 7-11 سال است اما کودکان در درک مفاهیم غیرانتزاعی و عینی بهتر عمل مینمایند.
This paper is aimed to study the mental processes of children and teenagers in understanding of Persian image schemas and then to compare it with Jean Piaget Theory(1973). In this research it is considerd two stages of cognitive development: concrete operational stage and formal operational stage. The research method in this paper is library method was used for data collection and the questionnaire was used for the field study. Finaly, children and teenagers responses to questions at any age indicate the nature of their image schemas in the related age. Teenager understand image schemas(figurative concepts) well but children comprehend concrete and objective concepts better than the abstract concepts .Finally, in this research children aged 11 to 7 fail to understand image schemas. In fact, concrete and objective concepts are more understandable for these children.
ملخص الجهاز:
هر مرحله از رشد شناختي که توسط ژان پياژه ٢ مطرح شده است ويژگيهاي خاص خود را دارد و دانستن اين مراحل و آگاهي از خصوصيات هر مرحله از رشد شناختي کودک و نوجوان به ما کمک ميکند تا به راحتي با تفکرات دورههاي مختلف آشنا شويم و به خوبي فرايندهاي فکري آنان را در فهم طرحواره هاي تصوري، بررسي نماييم .
از دو نوع پرسش نامه در اين بررسي استفاده شده است ، پرسشنامه اي مختص کودک و نوجوان که شامل پايه هاي دوم، سوم و چهارم (کودکان) و پايه هاي هفتم ، هشتم و نهم (نوجوانان) است و پرسش - نامه ديگر نيز براي دبيران در همين مقاطع تحصيلي طراحي شده است .
با پاسخ گويي به جملات اين پرسش نامه قصد بر آن است تا تفاوت تفکر دو گروه کودک و نوجوان در درک طرحوارههاي تصوري در ردههاي سني مختلف مقايسه شود.
بر اساس نظريه رشد شناختي نوجوانان و کودکان پياژه در مرحله عمليات صوري (دوره نوجواني ١١- ١٥سال) نوجوانان قادرند در قالب نظريه ها و مقولات انتزاعي و نيز واقعيت هاي عيني استدلال کنند.
در گروه کودکان پايه چهارم، درک طرحوارههاي تصوري ارتقاء پيدا کرده و با نزديک شدن به مرحله عمليات صوري (تفکر انتزاعي ) به شيوه اين مرحله استدلال کند و امور انتزاعي را درک نمايد و درصد پاسخ هاي صحيح خود را نسبت به پايه هاي دوم و سوم ارتقاء بخشد.
نوجوانان ١١-١٥ سال در مرحله عمليات صوري قرار دارند و درک انتزاعات (طرحوارههاي تصوري) براي آنها راحت تر است .