خلاصة:
یکی از اهداف مهم انقلاب اسلامی برقراری عدالت اجتماعی بوده است. این امر را می توان از بررسی سخنان امام خمینی، اصول قانون اساسی و مفاد سایر اسناد بالادستی مشاهده کرد. در همین راستا نیز نهادهای مختلفی جهت تحقق این امر تاسیس شده است. بر این اساس سئوال اصلی تحقیق براین مبنا قرار دارد که رویکرد و الگوی جمهوری اسلامی در قبال عدالت اجتماعی چگونه است؟ روش تحقیق در این مقاله کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی است و داده ها به شیوه کتابخانهای جمعآوری شده است. فرضیه مقاله این است که محوریت عدالت اجتماعی در سیاست های جمهوری اسلامی و بویژه در بعد نهادی آن در قالب کمیته امداد بر محور عدالت توزیعی قرار دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد سیاستهای دولت های پس از انقلاب و رویکرد اسناد بالادستی بصورت گزینشی از شاخصههای گوناگون عدالت اجتماعی و بر حمایت اقتصادی و توانبخشی گروههای آسیبپذیر استوار بوده است ولی با اینحال رویکرد کمیته امداد به عدالت اجتماعی به ویژه در طرح های همچون اشتغالزایی و فقرزدایی، همسو با دیدگاه امام خمینی بر عدالت توزیعی بر مبنای استحقاق، مشارکت در همکاری اجتماعی و خدمت به اجتماع توسط افراد استوار بوده است.
One of the major objectives of the Islamic Revolution is to establish social justice, which can be inferred from the words of Imam Khomeini, constitutional principles and provisions of the upstream documents. In this connection, various bodies have been founded for materializing it. Thus, the main research question is: How is the Islamic Republic of Iran’s approach formed towards social justice? The methodology of the research is descriptive-analytical that falls under qualitative researches, as data are gathered through library sources. The article hypothesizes that the subject of social justice in the Islamic Republic’s policies, especially in its institutional aspects, is founded on the distributive justice through the Relief Foundation. Research results reveal that policies adopted by post-revolution administrations, as well as the upstream documents have selectively been based on various social justice indicators, which focused on economic protection and support for the vulnerable groups. However, the Relief Foundation’s approach to establishing social justice through such plans as employment and fighting poverty, consistent with the views of Imam Khomeini on distributive justice, was based on competence, collaboration in social plans, and serving the society.
ملخص الجهاز:
نتـایج تحقیـق نشـان می دهد سیاست های دولت های پس از انقلاب و رویکرد اسناد بالادستی بصورت گزینشـی از شاخصـه های گونـاگون عدالت اجتماعی و بر حمایت اقتصادی و توانبخشی گروه های آسیب پذیر اسـتوار بـوده اسـت ولـی بـا اینحـال رویکـرد کمیته امداد به عدالت اجتماعی به ویژه در طرح های همچون اشتغالزایی و فقرزدایی، همسو با دیـدگاه امـام خمینـی بـر عدالت توزیعی بر مبنای استحقاق ، مشارکت در همکاری اجتماعی و خدمت به اجتماع توسط افراد استوار بوده است .
عدالت اجتماعی بویژه زمانی که بین سپهر اجتماعی و حوزه اقتصادی تمایز قائل شد به روشنی 1 1- Proudhon قابل تعریف شده و چارچوب آن مشخص شد و زمانی به یک دغدغه اصلی تبدیل شد که تعدادی از اقتصاددانان متقاعد شدند که وظیفه آنها نه فقط توصیف این پدیده ، بلکه پیشنهاد شاخصه هایی جهت توزیع ثمرات فعالیت های انسانی است .
بر این اساس سئوال اصلی تحقیق این است که رویکرد جمهوری اسلامی بویژه در بعد نهادی-یعنی کمیته امداد- به عدالت اجتماعی چیست ؟ این پژوهش تلاش دارد به این سئوال پاسخ دهد.
اما این مقاله با استخراج دال های محوری عدالت اجتماعی و عدالت توزیعی تلاش کرده تا سیاست های کمیته امداد را در متن گفتمان بنیانگذار انقلاب فهم کرده و نسبت آن را با دو مفهوم بالا مورد بررسی قرار دهد.
نتیجه گیری این تحقیق به بررسی عدالت اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران و بستر نهادی آن یعنی کمیته امداد پرداخته است .