بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد استیون هیز با تاکید بر رویکردهای توجه آگاهی، پذیرش، تعهد و تغییر رفتار بر پرخاشگری، انعطاف‌پذیری روان ‌شناختی و خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی نوجوانان مقالة

مقدمه: دوره‌ی نوجوانی دوره‌ای مخاطره آمیز در زمینه انتخاب شغل و آینده است، چون همه ویژگی‌های اصلی شخصیت و علایق و تمایلات شغلی، ارزش‌های کاری و انتخاب مسیر شغلی در این دوره شکل می‌گیرد. لذا این پژوهش با هدف، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد  استیون هیز با تاکید بر رویکردهای توجه آگاهی، پذیرش، تعهد و تغییر رفتار بر پرخاشگری، انعطاف‌پذیری روان ‌شناختی و خودکارآمدی تصمیم گیری مسیر شغلی انجام شد.روش پژوهش‌: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش ‌آزمون - پس‌ آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کلیه نوجوانان دختر شهر یزد بودند که در سال تحصیلی 1401-1402 در مقطع دوم متوسطه مشغول به تحصیل بودند و از این تعداد، ۲ گروه 15 نفری به روش نمونه گیری خوشه‌ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مداخله و گروه کنترل تقسیم شدند و به پرسشنامه پرخاشگری باس و پری، پرسشنامه انعطاف‌پذیری روان شناختی توسط هیز و پرسشنامه خودکارامدی تصمیم‌گیری شغلی بتز و تایلور در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون پاسخ دادند. آزمودنی‌های گروه آزمایش تحت آموزش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به ‌صورت گروهی (در قالب آموزش و مهارت)، به مدت 2 ماه هفته‌ای 1 جلسه 60 دقیقه‌ای قرار گرفتند، اما در این مدت به گروه کنترل هیچ آموزشی داده نشد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره و سطح معنی‌داری 05/0< p و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 مورد تحلیل آماری قرار گرفت.یافته‌ها: بر طبق نتایج درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پرخاشگری، انعطاف‌پذیری روان ‌شناختی موثر نبود ولی بر خودکارآمدی تصمیم گیری مسیر شغلی با سطح معناداری کمتر از ۱ درصد موثر است ولی در مقایسه با گروه کنترل اثربخش بوده است (۰۱/۰ P≤).نتیجه‌گیری: بنابراین، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد  با توجه به ماهیت آموزش مهارت‌ها بر سلامت روان و تصمیم‌گیری دانش آموزان موثر بوده است.

AbstractIntroduction: Adolescence is a risky period in terms of choosing a job and the future, because all the main characteristics of personality and career interests and desires, work values and choosing a career path are formed in this period. Therefore, this research was conducted with the aim of investigating the effectiveness of Steven Hayes' acceptance and commitment therapy, emphasizing the approaches of awareness, acceptance, commitment, and behavior change on aggression, cognitive flexibility, and self-efficacy in career decision making.Methods: The research method was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. The research population included all teenage girls in Yazd city who were studying in the second secondary level in the academic year 1401-1402, and from these, 2 groups of 15 people were selected by cluster sampling method and randomly divided into two intervention groups and a control group. They were divided and responded to Bass and Perry aggression questionnaire, psychological flexibility questionnaire by Hayes and Betz and Taylor self-efficacy questionnaire in two pre-test and post-test stages. The subjects of the experimental group were trained in acceptance and commitment-based therapy in a group (in the form of training and skills) for 1 session of 60 minutes per week for 2 months, but no training was given to the control group during this period. The data were statistically analyzed using multivariate and univariate analysis of covariance with a significance level of p.Findings: The survey results showed; the treatment based on acceptance and commitment was not effective on aggression, psychological flexibility, but it was effective on the self-efficacy of career path decision-making with a significance level of less than 1%, but it was effective compared to the control group (P≤0.01).Conclusion: Therefore, treatment based on acceptance and commitment has been effective on students' mental health and decision-making due to the nature of skills training.