خلاصة:
اگر فلسفه سیاسی مانند دیگر رشته های علمی، روش شناسی خاص خود را دارد، پس روش شناسی ویژه فلسفه سیاسی جان رالز چیست؟ آیا روش او همان روش معروف «قراردادگرایی» است یا چیزی غیر از آن؟ بر فرضی که روش او «قراردادگرایی» باشد، آیا این قراردادگرایی از نوع کانتی آن است که از «ساخت گرایی» عبور می کند و به «وظیفه گرایی» منتهی می گردد، یا از نوع هابزی آن است که به چیزی مانند سازش و مصالحه بسنده می نماید؟ نویسنده برای یافتن پاسخی به پرسش هایی از این دست، ابتدا به اهمیت مبحث «روش شناسی» اشاره می کند، سپس می کوشد روش شناسی رالز را از طریق تبیین «وضع نخستین» او و تشریح وجوه شاخص آن نشان دهد و سرانجام، روش شناسی او را با عنایت به کلمات شارحانش مورد ارزیابی قرار می دهد.
ملخص الجهاز:
"رالز نیز از «وضع نخستین» به عنوان یک ابزار برای توجیه اصول عدالت خود استفاده می کند، Ronald Dworkin, "The Original Position", in: Reading Rawls: Critical Studies on Rawls ' A Theory of Justice, ed.
اما چرا او به ذیل «ساخت گرایی» کانتی متوسل گردیده است؟ آیا التزام به این گونه ساخت گرایی منافاتی با واقع گرایی اخلاقی ندارد؟ در پاسخ به پرسش نخست، برخی شارحان( 2 ) گفته اند: رالز قبلا دو برهان برای اثبات اصول عدالت خود اقامه کرده بود: یکی «سازگاری شرایط و محدودیت های وضع نخستین با داوری های سنجیده در موازنه تأملی»، و دیگری «سازگاری اصول عدالت با داوری های سنجیده در موازنه تأملی».
رالز با طراحی و ساخت وضع نخستین در واقع، راه کاری را طراحی می کند که با کمک آن، می توان خود را از غایات و امیال شخصی جدا کرد و بدین سان، John Rawls, Political Liberalism (PL), (New York, Columbia University Press, 1993), p.
نکته آخر آنکه به نظر می رسد علاوه بر انتقادات پیشین، که با فرض پذیرش پارادایم کلی «فرهنگ الحادی غرب» مطرح گردید و در واقع، حکم بگومگوهای خانوادگی را داشت، می توان انتقاد دیگری را از یک زاویه کاملا متفاوت مطرح کرد و آن اینکه سخن گفتن از قرارداد چه به گونه «ساخت گرایی» و چه به گونه مصالحه و سازش، زمانی مطرح و قابل دفاع است که پیش فرض هایی مانند الحاد، مالکیت مطلق العنان انسان نسبت به خویشتن و آگاهی کامل او نسبت به سعادت و شقاوتش مسلم انگاشته شود; اما اگر یکی یا همه این پیش فرض ها مورد تردید واقع گردند ـ که گردیده اند ـ دیگر نمی توان از این روش به عنوان یک روش بایسته دفاع کرد."