خلاصة:
شهرستان رامهرمز که در ۱۰۰ کیلومتری اهواز و در شرق استان خوزستان قرار دارد قدمتی
چند هزار ساله دارد. این شهر در دوره عیلام باستان باشکوه بوده و در دوره ساسانی به اوج خود
رسیده است. پس از سقوط حکومت ساسانیان» رامهرمز شکوه اولیه خود را از دست داد. اما
در دوره آل بویه دوباره شکوفا شد. در این تحقیق سعی شده است وضعیت رامهرمز بررسی
شود و نگاهی به موقعیت این شهر در دوره آل بویه بیندازیم. این دوره» دوران شکوفایی تاریخ
تمدن ایرانی و اسلامی از نظر فرهنگی» اجتماعی و اقتصادی به شمار میرود. در این دوره مراکز
علمی و فرهنگی و تاسیس کتابخانهها و مدارس گس ترش یافت. نتایج این تحقیق که از طریق
کتابخانهای و با استفاده از منابع به دست آمده است» نشان میدهد که با توجه به این که شهر
رامهرمز در میانه راه ارتباطی خوزستان و سه منطقه اصفهان» فارس و عراق قرار داشته» مورد توجه
امپران آل بویه به ویژذه عضدالدوله و معزالدوله قرار گرفت. در این دوره رامهرمز به یکی از سه مرکز
بزرگ ذخیره غلات خوزستان تبدیل شد. این شهر در دوره آل بویه یکی از مراکز تفکر معتزله بوده
و دانشمندان زیادی در این شهر رشد و نمو کردند. یکی از بزرگترین کتابخانههای ایران توسط
حاکمان بویه در این شهر ساخته شد.
ملخص الجهاز:
نتایج این تحقیق که از طریق کتابخانه ای و با اســتفاده از منابع به دســت آمده است ، نشــان می دهد که با توجه به این که شهر رامهرمز در میانه راه ارتباطی خوزستان و سه منطقه اصفهان ، فارس و عراق قرار داشته ، مورد توجه امیران آل بویه به ویژه عضدالدوله و معزالدوله قرار گرفت .
شهر رامهرمز که در این میان راه ارتباطی میان خوزستان با سه منطقه اصفهان ، فارس و عراق بـود، بـه طـور طبیعــی در مرکز توجهات فرمانروایان آل بویه ، بخصوص عضدالدوله و معزالدوله قرار گرفت .
اوضاع سیاسی رامهرمز در دوره آل بویه ابتدای کار این سلسله را باید در دستگاه مرداویج زیاری جستجو نمود چنانچه سه برادر به نامهای علی ، احمد و حسن که مؤسس حکومت آل بویه بودند در آغاز کـار بـه عنـوان زیردستان مرداویج خدمت کرده و از این راه به مقامات بالای لشکری رسیدند و روز بـروز برقدرت و شکوت آنها افزوده شد.
در این زمان از طرف خلیفه عباســی ، یاقوت نامی ، حکومت فارس را در اختیـار داشـت و دو پسرش ابوالفتح و ابوبکر به ترتیب در اصـفهان و بهبهـان حکومـت مــی کردنـد و منطقـه رامهرمز نیز زیر نفوذ آنها بود.
ابن مسکوبه به نقـل از ابوحسن مافروخی نقل می کنـد کـه قبـل از دیـدار دو بـرادر شـایعاتی مطـرح بـود کـه عمادالدوله قصد دارد نواحی رامهرمز و عسکر مکرم را از وی بگیرد، امـا عمادالدولـه ایـن شایعات را به شدت رد کرد و گفت اگر برادرش احمد معزالدولـه نواحــی دیگـری را نیـز از را بخواهد در اختیار وی قرار خواهد داد (همان ، ۱۴۸و ۱۴۹).