خلاصة:
پایه و اساس کلیه مضامین اصلی مربوط به یک شهر هوشمند دربرگیرنده شاخصها و مولفههای مردم، حمل و نقل، اقتصاد، زندگی، حکمرانی و محیط هوشمند است. براین اساس در برنامهریزی شهر و منطقه هوشمند باید به تمامی موارد فوق با تاکید بر زیرساختهای هوشمندسازی به منظور حل مشکلات مناطق کلانشهری توجه گردد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و ویژگیهای مناطق هوشمند و وضعیت آنها در منطقه کلانشهری تهران است. روش حاضر در این پژوهش ضمن تاکید بر کاربردی بودن آن توصیفی-تحلیلی است و شیوه جمعآوری اطلاعات بر مبنای مطالعات اسنادی و کتابخانهای و مبتنی بر فن پیمایشی شامل تهیه و تکمیل پرسشنامه است. براساس بررسیهای انجام شده و عدم تعادلهای موجود در نظام فضایی منطقه هوشمند تهران، شهرستانهای شمیرانات، تهران و فیروزکوه از نظر شاخصهای سهگانه اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و محیطزیستی در پهنه همگن شماره یک و رتبههای اول تا سوم قرار گرفتهاند. با بررسی شاخصهای 6 گانه منطقه هوشمند یعنی مردم هوشمند، اقتصاد هوشمند، زندگی هوشمند، حکمرانی هوشمند، محیط هوشمند و حمل و نقل هوشمند، در حال حاضر میزان امتیاز نهایی منطقه هوشمند در سطح منطقه کلانشهری تهران برابر با 0.389 است که نشان از شرایط نامناسب مولفههای منطقه هوشمند در محدوده مطالعاتی دارد. مهمترین راهکارها و اقدامات مورد نیاز به منظور بهبود شرایط موجود شامل مواردی همچون ایجاد نهاد متولی حملونقل منطقهای، برنامهریزی حملونقل جهت تجهیز مرکز اداری سیاسی جدید به فرودگاه (تحول)، تهیه طرح نظاممندسازی و رهگیری هوشمند و یکپارچه حمل و نقل کالا و مسافر در استان و... است.
ملخص الجهاز:
Table 1- Terms used in the information era منابع مختلفی در مطالعات داخلی و خارجی به بررسی ویژگیهای شهر هوشمند، مولفه ها، شاخص های آن و مطالب مرتبط با این موضوع پرداخته اند که عبارتند از: (٢٠١٩ ,Bauer et al)، (٢٠١٧ ,Ristvej &Lacinak )، (٢٠١٧ ,Eremia et al)، (٢٠١٥ ,Ojo et al) ، (رجبی و همکاران ، ١٤٠٢) و(مهدیزاده ، ١٣٩٨) است .
جدول ١٠- جمع بندی عدم تعادل های موجود در نظام فضایی منطقه هوشمند تهران {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} فصلنامه برنامه ریزی وآمایش فضا 125 دوره ٢٧، شماره ٣، پاییز ١٤٠٢ چراغعلیپور و جلیلی صدرآباد - به لحاظ شاخص های توان و قابلیت محیط زیست ، شهرستان های شمالی و شمال شرقی استان دارای وضعیت بهتری هستند.
شکل ٨- الگوی هوشمندسازی منطقه کلانشهری تهران Figure 8- Model of smartening of metropolitan Region of Tehran فصلنامه برنامه ریزی وآمایش فضا 126 تحلیل وضعیت مولفه های منطقه هوشمند دوره ٢٧، شماره ٣، پاییز ١٤٠٢ ٧- نتیجه گیری براساس بررسی عدم تعادل های موجود در نظام فضایی منطقه هوشمند تهران و یافته های شاخص ها و مدل های به کار گرفته شده ، شهرستان های شمیرانات ، تهران و فیروزکوه از نظر شاخص های سه گانه اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و محیط زیستی در پهنه همگن شماره یک و رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند.
1088/1742-6596/1415/1/012018 فصلنامه برنامه ریزی وآمایش فضا 128 تحلیل وضعیت مولفه های منطقه هوشمند دوره ٢٧، شماره ٣، پاییز ١٤٠٢ - Britannica.