نگاهی بر ابعاد و دستاوردهای دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی در کشور ترکیه مقالة

رشد و توسعه اقتصادی در ترکیه، در سال های بعد از به قدرت رسیدن دولت اردوغان، مرهون بهره گیری از دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی فعال این کشور بوده است. مهم ترین وجه دیپلماسی اقتصادی ترکیه در سه اقدام مهم یعنی 1 به کارگیری دیپلماسی منطقه ای بر مبنای عمق استراتژیک و رسیدن به مشکل صفر با همسایگان، 2 بهره گیری از نخبگان اقتصادی و تاجران در سفرهای مقامات در راستای استفاده از تخصص و راهنمایی ها و 3 عضویت در سازمان های بین المللی اقتصادی و سیاسی و تلاش برای تشکیل سازمان های جدید منطقه ای و بین المللی خلاصه می شود. همچنین، از مهم ترین ملاحظات ناظر بر نقاط قوت دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی ترکیه برای بهره مندی سیاست مداران و تصمیم گیران حوزه دیپلماسی اقتصادی کشور، به موارد زیر اشاره می شود: ایجاد تناسب در مدیریت دیپلماسی اقتصادی با استانداردهای جهانی. هماهنگی و انسجام بین نهادهای تصمیم گیر. استفاده از ظرفیت نیروهای متخصص بومی در شبکه تجاری. شفاف سازی دستگاه دیپلماسی در مذاکره با طرف های تجاری. ایجاد و تقویت شبکه تجاری (توزیع و پشتیبانی) و بازاریابی محصولات ایرانی. استفاده از مولفه های فرهنگی در سیاست خارجی. حضور موثر تر در نمایشگاه های بین المللی اکسپو و تقویت برند سازی ملی.

کلید واژه: دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی فرهنگی، سیاست خارجی، ترکیه مقدمه در دنیایی که با رشد افزون فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات، و گسترش دامنه نفوذ نظام نوین تجارت جهانی مواجه است و کشورها بر اساس توانایی اقتصاد و سیاست‌های توسعه‌ای، سهمی از اقتصاد و تجارت جهانی برای خود تعریف می‌کنند، یکی از ابزارهای کارآمد برای کنش در فضای بین‌المللی و دستیابی به جایگاه بهتر در اقتصاد جهانی، به‌کارگیری سیاست خارجی فعال، پویا و توسعه‌گراست؛ به‌نحوی‌که بتواند منافع ملی کشورها را تأمین و سهم آن‌ها را در اقتصاد جهانی تضمین کند. شایان ذکر است که تلاش برای فراهم کردن زمینه‌های کاهش ریسک‌پذیری سرمایه در کشور، تسهیل دسترسی و نفوذ به بازارهای خارجی برای کسب‌و‌کارهای داخلی، اولویت یافتن ملاحظات اقتصادی و تقدم منافع ملی با افزایش فعالیت‌های ناظر بر تعاملات دو و چند‌جانبه اقتصادی و ارتقای روابط و همکاری با نهادهای مالی جهانی و منطقه‌ای برای بهره‌گیری از جایگاه آن‌ها در فرایند مذاکرات و تعاملات جهانی، همه در راستای دیپلماسی اقتصادی اهمیت پیدا خواهد کرد. ازآنجاکه از دیپلماسی اقتصادی به‌عنوان فن ارتباط بین حوزه سیاست خارجی و داخلی اقتصادی یاد می‌شود و از سوی دیگر، با توجه به وجود کثرت منافع بازیگران درگیر دیپلماسی شامل دولت‌ها، نهادهای غیر‌دولتی، شرکت‌های ملی یا فراملی و سازمان‌های بین‌المللی، می‌توان گفت که طیف وسیعی از مؤلفه‌ها بر دیپلماسی اقتصادی اثرگذار خواهد بود که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: 1ـ نفوذ روابط سیاسی بر تعاملات اقتصادی یا تأثیرگذاری بر تجارت بین‌الملل، 2ـ همکاری‌های دو یا چند‌جانبه میان کشورها و سازمان‌ها، 3ـ بازاریابی و جست‌وجوی فرصت‌های تجاری برای سرمایه‌گذاری، 4ـ تجارت خارجی و بین‌المللی کردن بنگاه‌های اقتصادی و 5ـ همکاری بسیار نزدیک بخش خصوصی و دستگاه‌های مرتبط با دیپلماسی اقتصادی ازجمله وزارت امور خارجه.