خلاصة:
سابقه و هدف: برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دین و معنویت در افزایش بهزیستی روانی نقش دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری مذهبی در مقایسه با درمان شناختی-رفتاری سنتی در بهبود عاطفه و امید مبتلایان به افسردگی بود.
روش کار: روش این پژوهش کارآزمایی تصادفی با پیش‌آزمون-پس‌آزمون است. از میان افراد مبتلا به افسردگی که به مراکز مشاوره مراجعه کرده بودند، 42 نفر انتخاب شدند و درنهایت 30 نفر تا اتمام پژوهش باقی ماندند. 15 نفر درمان شناختی-رفتاری سنتی و 15 نفر درمان شناختی-رفتاری مذهبی را به‌صورت فردی دریافت کردند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته بر اساس DSM5 (SCID-I)، پرسش‌نامه‌های دین‌داری گلارک و استاک (CRS)، افسردگی بک؛ ویراست دوم (BDI-II)، عاطفۀ مثبت و منفی واتسون (PANAS) و امید اشنایدر (AHS) بود که شرکت‌کنندگان یک هفته پیش از شروع درمان و یک هفته بعد از اتمام جلسات درمانی به پرسش‌نامه‌ها پاسخ دادند. هر شیوه‌نامه شامل 10 جلسۀ 50 دقیقه‌ای بود. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه‌وتحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که درمان شناختی-رفتاری مذهبی به‌صورت معناداری بیش از درمان شناختی-رفتاری سنتی موجب افزایش امید و مولفه‌های آن شد (001/0P <). همچنین، اگرچه دو درمان مذهبی و سنتی به‌طور معناداری موجب افزایش عاطفۀ مثبت و کاهش عاطفۀ منفی شدند، اما اثربخشی آنها با یکدیگر تفاوت معناداری نداشت.
نتیجه‌گیری: اگرچه درمان شناختی-رفتاری مذهبی موجب تقویت امید افراد می‌شود اما باید به لحاظ مولفه‌ها و فنون روان‌شناختی آمیخته به معنویت تقویت شود تا اثربخشی آن در افزایش عاطفۀ مثبت و کاهش عاطفۀ منفی بیشتر شود.
Background and Objective: Some studies show that religion and spirituality play a role in increasing mental well-being. The aim of this study was to evaluate the effectiveness of religious cognitive-behavioral therapy in comparison with conventional cognitive-behavioral therapy in improving the affect and hope in the patients with depression. Methods: This is an experimental study with a pre-test post-test design. The participants were selected from people with depression who referred to counseling centers. In this study, 42 participants were included, and finally 30 remained until the end of the study. Fifteen patients received conventional cognitive-behavioral therapy and 15 received religious cognitive-behavioral therapy individually. Data collection instruments included semi-structured DSM-based interviews (SCID-I), Glark and Stock Religiosity Questionnaires (CRS), Beck Depression Second Edition (BDI-II), Watson’s Positive and Negative Affect Schedule (PANAS), and Snyder’s Adult Hope Scale (AHS). The participants answered the questionnaires one week before the treatment and one week after the end of the treatment sessions. Each protocol consisted of ten sessions. Data were analyzed using ccovariance analysis. In this study, all the ethical considerations were observed and the authors reported no conflict of interests. Results: The findings showed that religious cognitive behavioral therapy significantly increases hope and its components more than conventional cognitive behavioral therapy (P<0.001). The findings also showed that although both religious and conventional treatments significantly increased positive affect and decreased negative affect, their effectiveness did not differ significantly. Conclusion: Although religious cognitive-behavioral therapy promotes people's hope, but it should be promoted in terms of components and psychological techniques combined with spirituality to increase its effectiveness in increasing positive affect and reducing negative affect.
(
, 
, 
)
