خلاصة:
هدف: پژوهش حاضرباهدف بررسی تاثیر آموزش خودتنظیمی هیجان بر کودکان ١١-٩ساله مبتلا به اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی درکاهش نشانههای رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش سازگاری اجتماعی این کودکان صورت گرفت. روش: طرح این مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون وگروه کنترل بود. تعداد٥٠ نفراز بین کودکان مدارس شهر شهریار در سال تحصیلی ٩٨-٩٩ که مشکوک به اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی بودند به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند که پس از اجرای پرسشنامه مرضی کودکان و مصاحبه با آنها در نهایت تعداد ٣٠ نفراز آنها انتخاب شدندکه این تعداد به طور تصادفی در یک گروه آزمایش (١٥ نفر) و گروه کنترل (١٥ نفر) همتاسازی شدند. ابزارهای پژوهش شامل: پرسشنامه مرضی کودکان، پرسشنامه پرخاشگری شهیم و پرسشنامه سازگاری اجتماعی دخانچی بودند. آموزش خودتنظیمی هیجان این کودکان در قالب ٨ جلسه ٩٠دقیقهای ١ درگروه آموزشی اجرا شد. برای تجزیه وتحلیل دادهها از تحلیل کواریانس استفاده شد. یافتهها: در این مطالعه تعامل گروه و پیش آزمون برای متغیرهای رفتارهای پرخاشگری (٠/٠٥ <p و 1/212=F)، و سازگاری اجتماعی کودکان (٠/٠٥ <p و 1/14=F)، معنا دار نیست. آزمون لوین محاسبه شده در مورد متغیرها رفتارهای پرخاشگری و سازگاری اجتماعی از لحاظ آماری معنی دار نبود، (پس آزمونها؛ رفتارهای پرخاشگری٠/٠٥ <p و 1/51=F، و سازگاری اجتماعی کودکان ٠/٠٥ <p و 1/45=F). توزیع متغیرهای پرخاشگری و سازگاری اجتماعی کودکان در گروه آزمایش نیز دارای توزیع هنجار بوده و نرمال است، (0/05 <p). توزیع متغیرهای پرخاشگری و سازگاری اجتماعی کودکان در گروه کنترل نیز دارای توزیع هنجار بوده و نرمال است، (0/05 <p). بعد از آزمودن اثر گروه یا مداخله (آموزش خود تنظیمی هیجانی) بر متغیر وابسته (سازگاری اجتماعی)، نتایج نشان داد اثر گروه یا مداخله نیز از لحاظ آماری معنادار بوده است (٠/٠٠١> p و ٥٩/١٦= (٢٧ و1) F). بنابراین میتوان نتیجه گرفت برنامه آموزش خود تنظیمی هیجانی باعث تغییر در گروهها شده است. برای آزمودن اثر گروه یا مداخله (آموزش خود تنظیمی هیجان) بر متغیر وابسته (رفتارهای پرخاشگرانه) باید اثر پیش آزمون به عنوان عامل همپراش زدوده شود. نتایج نشان داد اثر گروه یا مداخله با حذف یا زدودن متغیر همپراش نیز از لحاظ آماری معنادار بوده است (٠/٠٠١> p و ١٩/٧٩= (٢٧ و1) F). بنابراین میتوان نتیجه گرفت برنامه آموزش خود تنظیمی هیجانی باعث تغییر در گروهها شده است. علاوه بر این میزان اندازه اثر ٠/٤٢ یا به عبارت دیگر ٤٢ درصد از تغییرات متغیر پرخاشگری مربوط به عضویت گروهی است. نتایج نشانگر تاثیر کاربرد آزمایشی برکاهش نمرههای پرخاشگر ی و افزایش نمره های سازگاری اجتماعی گروه آزمایشی درمقایسه با گروه کنترل بود. نتیجهگیری: به طورکلی یافتهها بیانگر این است که آموزش خودتنظیمی هیجان شامل: برقراری ارتباط ومفهوم سازی، آموزشهای آگاهی از هیجانات مثبت ومنفی شامل (شادی، علاقمندی، خشم، و غم)، توجه به هیجانات مثبت و منفی و لزوم استفاده ازآنها، اصلاح موقعیت با هدف ایجاد تغییر در موقعیت برانگیزاننده هیجان و شناخت هیجانهای خود، آموزش مهارتهای ارتباطی و شناختی ، مهارت ابراز وجود و مهارت نه گفتن، سبب کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش سازگاری اجتماعی در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی میشود؛ بنابراین با آموزش این کودکان میتوان نشانههای اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی را نارسایی توجه - بیفعالی را مدیریت کرد.
Aim: The aim of this study was the effectiveness of Training Self Emotion Regulation on Reduce
Aggressively Behaviour and enhancement Social adjustment child with Attention Deficit
Hyperactivity Disorder. Method: In this cor lational study which was a Qasi- Experimental whit
Per-test and follow-up whit the control group the sample group was selected by available
sampeling method from child with Attention Deficit Hyperactivity Disorder referred to the
shahriar boys School
Therfore 50 child subjects were chosen by answering child Symptom inventory-4 questionnaire
and Then 30 child chosen between Them and assigned to one control group & one experimental
groups (each group 15 subgects).To assess the severity of aggressively behaviour and sochial
adgustment “aggression Inventory
( Shahim 1385) and Social adjustment Invenory ( Dokhanche 1377)were used respectively in pretest
and post-test.The first experimental group experienced the Training self Emotion regulation
in eight: 90 minuets a week sessions Analysis of Ancova and multivariate were used to analyze
the data .The results showed that aggressively behaviour and social adjustmsnt scores of
experimental group significantly decreaced and in one- month fallow up were significintly differ
experimental group.Results: The resultes emphasize the importance of the use of Traning self
emotion regulation therapy on aggressviely behaviour and social adjustment in child with
Attention Deficit Hyperactivity disorder and provide new horizons in clinical intervention.