خلاصة:
یکی از مباحثی که نقش بسیار مهمی در فلسفه اسلامی ایفا میکند و توسط فلاسفه و اندیشمندان به آن بسیار پرداخته شده است، موضوع بقاء نفس است. بعد از طرح مباحثی نظیر اثبات وجود نفس، جوهر بودن نفس، تجرد نفس و رابطه نفس و بدن، این سوال در ذهن میآید که آیا این نفسی که با بدن در ارتباط است بعد از مرگ بدن از بین میرود یا اینکه از بین رفتن بدن در آن اثری ندارد و نفس بعد از موت بدن باقی میماند؟ در مباحث نفس حکما اینطور ثابت کردهاند که نفس آدمی جوهری مستقل از جسم اوست؛ زیرا اگر اینطور نمیبود، تمام اجسام به جهت اشتراکشان در جسمیت میبایست حیوان میبودند؛ پس مبدا حیات در حیوان که امری مقوم نوعیت حیوان است اولا جوهر است و ثانیا جوهری غیر از جسم او است. این مطالعه سعی دارد با بررسی موضوع بقا نفس از دیدگاه ملاصدرا، به این پرسش پاسخ دهد که آیا نفس انسان که با بدن او در ارتباط است، بعد از مرگ فیزیکی و جسمی، از بین می رود یا اینکه نفس آدمی بعد از مرگ نیز به حیات خود ادامه می دهد.