خلاصة:
رفتار سازمانی به سبب اهمیت خاص آن در بهرهوری و عملکرد سازمانها مدنظر محققان علم مدیریت قرار گرفته است. شخصیت و تعیینکنندههای آن بهمثابه یکی از عناصر مهم تاثیرگذار در رفتار سازمانی از جذابترین مباحث میانرشتهای مدیریت و روانشناسی محسوب میشود. با توجه به اثرگذاری میانفکری و نوع نگاه به انسان بر بررسی و تحلیل شخصیت، این پژوهش به بررسی جایگاه شخصیت در رفتار سازمانی براساس اندیشه آیتالله مصباح یزدی پرداخته است. روش این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. دادهها با مراجعه به آثار ایشان جمعآوری گردیده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که شخصیت آدمی ساختاری دارای سه بعد «بینش»، «گرایش» و «توانش» است و در هستۀ مرکزی هرم نفس او قرار دارد و متاثر از رفتار و علت تکرار برخی از رفتارهای اوست، اگرچه نسبتا پایدار است. اما به سبب وجود عنصر «اختیار»، پویا و تغییرپذیر است. تعیینکنندههای شخصیت نیز دو دسته عوامل درونی (شامل بینشها، گرایشها و توانشهای فرد) و بیرونی (شامل عوامل انسانی، عوامل طبیعی و عوامل فراطبیعی) هستند. عوامل بیرونی نقش ثانوی دارند و خود متاثر از حلقۀ بازخورد رفتارهای انسانی هستند.
Organizational behavior has been considered by management science researchers due to its special importance in the productivity and performance of organizations. Personality and its determinants as one of the most important influencing elements in organizational behavior is considered one of the most attractive interdisciplinary topics of management and psychology. Considering the impact of inter-thinking and the way of looking at human beings on the study and analysis of personality, this research has investigated the position of personality in organizational behavior based on the thought of Ayatollah Misbah Yazdi. The method of this research is descriptive-analytical. The data has been collected by referring to his works. The findings of the research indicate that one's personality has three structural dimensions: "insight", "tendency" and "ability" and is in the central core of his ego pyramid and is affected by his behavior and the reason for repeating some of his behaviors, although it is relatively stable. But due to the presence of the "freewill" element, it is dynamic and changeable. The determinants of personality are two categories of internal factors (including insights, tendencies and abilities of the individual) and external factors (including human factors, natural factors and supernatural factors). External factors play a secondary role and are affected by the feedback loop of human behavior.
ملخص الجهاز:
با توجه به اثرگذاري ميانفکري و نوع نگاه به انسان بر بررسي و تحليل شخصيت، اين پژوهش به بررسي جايگاه شخصيت در رفتار سازماني براساس انديشه آيتالله مصباح يزدي پرداخته است.
يافتههاي پژوهش حاکي از آن است که شخصيت آدمي ساختاری داراي سه بعد «بينش»، «گرايش» و «توانش» است و در هستۀ مرکزي هرمِ نفس او قرار دارد و متاثر از رفتار و علت تکرار برخي از رفتارهاي اوست، اگرچه نسبتاً پايدار است.
همچنين با توجه به اهميت ابتکارات ايشان در حوزۀ انسانشناسي مبتني بر هرم سهبعدي نفس، ميتوان براي استخراج ابعاد و تحليل جايگاه شخصيت در رفتار سازماني، به آثار مکتوب و شفاهي ايشان بهمنزله يکي از متفکران آشنا به منابع اسلامي مراجعه نمود.
شخصيت تعاريف گوناگوني در روانشناسي و مديريت از «شخصيت» ارائه شده است که به برخي از مهمترين آنها اشاره ميشود: «شخصيت» مجموع راههايي است که يک نفر بدانوسيله در برابر ديگران از خود واکنش نشان ميدهد يا بدانوسيله ارتباط متقابل ايجاد ميکند.
هرم سهبعدي نفس براي دستيابي به جايگاه شخصيت در رفتار سازماني انسان لازم است به شناخت انسان توجه ويژهاي شود.
شکل 5: تأثير متقابل رفتار و هرم نفس در ادامه، با تحليل و مطالعۀ تعريف «شخصيت» از نگاه آيتالله مصباح يزدي به اجمال به رابطه شخصيت و رفتار سازماني اشاره ميشود: 4.
عوامل تعيينکننده شخصيت (محيطي و فردي) در رفتار سازماني رايج، تعيينکنندههاي محيطي و فردي بررسي ميگردند و اين شباهت در انديشۀ آيتالله مصباح يزدي نيز مشاهده ميشود.