خلاصة:
دانشگاه در فضا و زمان امروز ایران دچار ناکارآمدی شده، از ای نرو نوشتار فوق برپایه دغدغه نگارنده به منظور حفظ حیات و پایدارسازی بقای دانشگاه در ایران تدوین شده است. اگرچه روزگاری دانشگاه با هدف تربیت نیروی ماهر و متخصص برای پیشبرد اهداف و برنامههای دولت کارکرد خودش را تعریف و اجرا میکرد، اما در روزگار کنونی این کارکرد نیز در برخی از رشته ها و حوزه های خاص مهارتی، به دشواری دس تیافتنی شده و آموزش در بسیاری از حوزههای تخصصی دانشگاه دچار بحران مخاطب شده است. به عبارت روشن تر عرضه آموزش عالی بر تقاضای این نوع آموزشها غلبه یافته و در عمل مشتریان نهایی تحصیل در دانشگاه از دریافت خدمات تحصیل در دانشگاههای کشور حتی به شکل رایگان سر باز م یزنند. این موضوع دلایل متعددی دارد که بخشی از آن در فضای دانشگاه و بخشی دیگر در فضای بیرون دانشگاه معناپذیر و قابل تبیین است. تمرکز این مقاله بررسی و توضیح چرایی ناکارآمدی فضای دانشگاه و با تاکید بر سه مدار اصلی دانشگا هداری چون، واقعی تمداری، آیند همداری و مسئولی تمداری مطرح شده و ذیل هر مدار دلایل پیدایی وضع موجود و چگونگی برو نرفت از آن بیان شده است. فرض این نوشتار آن است که دانشگاه گرفتار زیست روزمره شده و افقهای سیاستگذاری آن به جذب دانشجو و هدایت امور معمول اداری از قبیل جذب اعتبار و بودجه، پرداخت حقوق و دستمزد و هزینه های جاری محدود شده است. این زیست روزمره باعث شده دانشگاه نسبت به موضوعات سرونوش تساز آیند هاندیشی، مسئولی تپذیری در برابر جامعه و واق عنگری دور بماند و دچار انفعال شود. این انفعال همان گونه که یاد شد از درون و از بیرون دانشگاه نشات م یگیرد و باعث ایجاد نوعی حریم امن و کنج عافیت طلبی برای عموم ذی نفعان دانشگاه و انفعال در برابر تغییرات، واقعیات و جامعه پیرامونی شده است. کنج عافیت به وجود آمده ابتکار عمل، خلاقیت، نوآوری و اثربخشی های فردی و جمعی ذ ینفعان دانشگاه در جامعه را خنثی ساخته است. تخدیر ذه نهای کنشگران نهاد علم و دانشگاه در ایران با تکیه بر دریافت درآمدههای حاصل از فروش نفت و گاز باعث شده آینده، بقا و کارآمدی دانشگاه در ایران مبهم و رو به زوال باشد.