خلاصة:
زمینه و هدف: مقالۀ پیش رو به بررسی یکی از بنیانهای اعتقادی آیین مهر به نام «اسطورۀ هبوط و عروج» در مثنوی معنوی و هفت‌پیکر نظامی گنجوی میپردازد. هدف از نگارش مقاله، برجسته سازی باورهای مشترک مثنوی، هفت‌پیکر و آیین مهر در باب هبوط و عروج است. روش مطالعه: این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی همراه با مقایسه و تفسیر، تدوین شده است. شیوۀ گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای بوده است. یافته ها: مفهوم هبوط یکی از مضامین مهم و مکرر ادبیات عرفانی است که در مثنوی معنوی نیز نمود گسترده ای دارد. در مثنوی از غم فراق و موانع عروج و آرزوی صعود و وصال و رابطۀ مبتنی بر عشق بین انسان و خداوند سخن رفته است. نتیجه گیری: مولانا مهمترین عامل هبوط آدم را حرکت چرخۀ عشق‌ورزی حق با خود و ایجاد درد فراق در آدمی میداند. در مثنوی منظور از بهشت، مقام قرب الهی است و بنابراین هبوط، فراق روح از سرچشمۀ اصلی و عروج، گم شدن قطرۀ روح در دریای حق است. در هفت‌پیکر بیشتر بر اسطورۀ صعود تاکید شده است؛ قهرمان اصلی با سیر در هفت گنبد، که تطابق بسیاری با هفت زینۀ میترایی دارد، مرحله ای از شناخت و درون‌پروری را در این آزمون تجربه میکند. داستانهای هفت گنبد نیز با مضامین و آئینهای میترایی تطابق شگفتی دارند.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: The following article examines one of the religious foundations of the Mehr religion called "The Myth of Descent and Ascension" in Ganjavi Nezami’s Haft peykar and Masnavi. The purpose of writing the article is to highlight the common beliefs of Masnavi Haft peykar and Mehr religion about descent and ascension.
METHODOLOGY: This article has been compiled using a descriptive-analytical method with comparison and interpretation. The method of collecting information has also been a library.
FINDINGS: The concept of descent is one of the important and frequent themes of mystical literature, which also has a wide expression in spiritual masnavis. In Masnavi, it is mentioned about the sadness of parting and the obstacles to ascension, the desire for ascension and connection, and the relationship based on love between man and God.
CONCLUSION: Rumi believes that the most important factor in a person's downfall is the cycle of self-righteous love and the pain of parting in a person. In the Masnavi, heaven means the place of closeness to God, and therefore the descent is the separation of the soul from its original source, and the ascension is the loss of a drop of the soul in the sea of truth. The myth of ascent is emphasized more in Haft peykar; The main hero experiences a stage of recognition and introspection in this test by walking in the seven domes, which has many similarities with the seven steps of Mithras. The stories of Haft Gonbad are also surprisingly compatible with Mithraic themes and rites.
(
, 
, 
)
