ملخص الجهاز:
"از اینرو، در نگاه دان کیوپیت مسیحیت باید دنیوی شود و فرایند دنیوی شدن را بپذیرد تا بتواند گره گشای معضلات پدیدههای منفی و پیامدهای دنیای مدرنیته گردد، اما نه با دستآویز کردن عنصر ماورای طبیعی و قدسی، بلکه با تحول دینی و پاکسازی نمادها و الگوهای دینی از جوهر قدسی آن؛ زیرا به اعتقاد وی تحقق این تحول خواه ناخواه اجتنابناپذیر است و تغییرات محیط فرهنگی بار معنایی و مفهومی آن (دین) را دگرگون خواهد کرد.
مطابق این نگاه است که وی آشکارا خواستار گسسته شدن پیوند بین دین و حکومت و دین و حیات جمعی بشر میگردد و بقای دین را در چهارچوب مدرنیته با ارائه راه کارهای خاصی مورد توصیه قرار میدهد: «در جریان طولانی ساختن جهان زندگی ادیان باید از ادعای خود در مورد شکل دهی ساختار زندگی، که نه فقط در برگیرنده افراد، بلکه در برگیرنده حکومت و جامعه نیز میباشد دست بردارند.
از اینرو، با وجود این موانع و اصطکاک بنیادهای دینی بر سر راه مدرنسازی، روشنفکران وطنی و تجددگرایان برای رفع این خلأ، جریان اصلاحی و رفرم دینی را مطرح کردند، حال آنکه چنین تدبیری که به تقلید از نهضت اصلاح دینی غرب ارائه شده بوده، نمیتوانست در شرایط و بستر سیاسی و اجتماعی ایران قابل تحقق باشد؛ زیرا این جریان با تلقی مکانیکی از سیر تاریخ گمان میکرد که میتواند به مشابهسازی و موازیسازی بسترها و زمینهها به توسعه و پیشرفت از نوع غربی دست پیدا کنند: «برای رسیدن به توسعه، علم و اطلاع از آن و خواستن توسعه شرط است، اما غرب به صرف اطلاع از اصول و قواعد سرمایهداری و نظام مصرفی و با آرزوی وضعی که در آن عقیده آزاد باشد و همه حق اظهار نظر داشته باشند، به وضع کنونی نرسیده است."